ابن تیمیه در یک نگاه

0

بازدیدها: 14

ابن تیمیه را می توان موسس اندیشه فرقه وهابیت نامید. او در قرون اخیر بسیار مورد توجه وهابیان سلفی قرار گرفته است. دیدگاه او درباره زیارت قبور، تبرک، توسل و شفاعت، منشا اندیشه های تکفیری شد. روحیه ستیزه جو، برخوردهای خشن، مخالفت با مذاهب اسلامی و عالمان دینی از جمله افکار و عقاید انحرافی ابن تیمیه می باشد. وهابیان که ارزش علمی فراوانی برای او قائل هستند، با برپایی کنگره های علمی و نوشتن کتاب در مدح او سعی در بزرگ جلوه دادن او دارند.

 

شرح حال ابن تیمیه

  • تقی الدین احمد بن عبدالحلیم معروف به «ابن تیمیه».
  • از علمای اهل سنت (661-728) هجری قمری، در شهر حران بود.
  • خاندان او بیش از یک قرن، پرچم دار مذهب حنبلی بوده اند.[1]
  • در سن شش سالگی – به جهت هجوم تاتار- همراه خانواده، به دمشق مهاجرت کرد.
  • پدرش، در مسجد جامع دمشق به تدریس مشغول شد.
  •  در نزد پدر، به تحصیل علم پرداخت.
  • او اساتیدی برای خود انتخاب کرد.
  • آخرین استاد او شرف الدین احمدبن نعمه مقدسی، اجازه فتوا به او داد.[2]
  • بعد از فوت پدرش، به تدریس در مسجد جامع دمشق مشغول شد.
  • فتاوی، نظرات اعتقادی و فکری او با عقاید عموم مسلمین سازگاری نداشت.
  • انحراف اعتقادی و فکری او برایش مشکل ساز شد.
  • علمای معاصر ابن تیمیه، به مخالفت با او برخاستند.
  • ابن کثیر – یکی از شاگردان ابن تیمیه – می گویـد: «حاکم دمشق او را به زندانی در مصر تبعید کرد».[3] سال بعد او را آزاد کردند اما به دلیل اینکه از عقاید خود دست بر نمی داشت، بارها زندانی شد.
  • در طی این سال ها تصنیفات و کتاب هایی نوشته است.
  • سپس در همان قلعه ای که تبعید شده بود از دنیا رفت.[4]
  • در سال های اخیر، آراء و اندیشه های او مورد توجه وهابیان سلفی قرار گرفته است.

 

فتاوی، نظرات اعتقادی و فکری ابن تیمیه با عقاید عموم مسلمین، سازگاری نداشت. شفاعت، توسل، زیلرت قبور را شرک و بدعت می دانست. وهابیان اندیشه های او را مبانی فکری خود قرار داده اند.

 

برخی از انحرافات فکری او

  • ابن تیمیه برای خدواند قائل به جسمانیت شده است.[5]
  • از نظر او، زیارت قبور اولیاء حرام است.[6]
  • استغاثه به ارواح اولیاء الهی را، از مصادیق شرک می دانست.[7]
  • شفاعت اولیاء، را قبول نداشت.
  • قائل به، حرمت توسل به اولیاء الهی شد.[8]
  • برپایی هرگونه مراسم و جشن در اعیاد و ولادت اولیاء دین را، حرام و بدعت می شمارد.[9]

 

 

 

 

 

 

پی نوشت:

[1]. تذکره الحفاظ، ج 4، ص 1496؛ الوافی بالوفیات، ج 7، ص 15؛ شذرات الذهب، ج 6، ص 80

[2]. ابن تیمیه، حیاته و عقایده، ص 57

[3]. البدایه و النهایه، ج14، ص 4

[4]. مرآه الجنان، ج 4، ص 277

[5]. الفتاواي، ج 5، ص 192

[6]. التوسل و الوسیله، ص 156

[7]. الهدیه السنیه، ص 40؛ زیاره القبور، ص 17و 18

[8]. زیاره القبور، ص 17و 18

[9]. اقتضاء الصراط المستقیم، ص 293و 29

منبع: سلفی گری و پاسخ به شبهات؛ علی اصغر رضوانی