بازدیدها: 7
باب، امام دوازدهم یا پیغمبر صاحب شریعت؟
یکی از سوال هایی که بهائیان با آن مواجه هستند و نتوانسته اند به آن پاسخ دهند این است که بالاخره به عقیده بهائیان، علی محمد باب امام دوازدهم بود یا پیغمبر صاحب شریعت؟ شوقی افندی (1) نویسنده رساله خاتمیت، با طرح این سوال سعی نموده به آن پاسخی شایسته دهد. اما در ادامه روشن می شود که در این کار موفق نبوده؛ چراکه تضاد موجود در این ادعای بهائیان مانع از رسیدن به جوابی قانع کننده می شود.
علی محمد باب، امام دوازدهم یا پیغمبر؟
نویسنده رساله خاتمیت می نویسد:
“حجاب دیگر که باعث بعد عده ای از شیعه مسلمین گردیده و آنها را از مشاهده شمس حقیقت محروم کرده، کلمه امام می باشد. …امروزه اغب متحیران حقیقت بدون مقدمه سوال می کنند اول بگویید این شخص (باب) اما است یا پیغمبر؟ اگر اظهار شود حضرت باب مقام رسالت داشتند، فی الحین اعتراش کنند که ما منتظر امام هستیم نه پیغمبر. و چون گفته شود آن حضرت مقام امامت داشتند، گویند امام نباید صاحب کتاب باشد، بلکه باید در ترویج و تنفیذ آیات قرآنیه و فرائض اسلامیه حصر همت نماید…”.
او سپس معنی «امام» را «پیشوا» و «پیشرو» ذکر می کند و نتیجه می گیرد که:
“اولا امام می تواند کتاب داشته باشد و تشریع شریعت جدید نماید. زیرا بر پیغمبران نیز امام اطلاق گردیده و در ثانی حضرت نقطه اولی امام دوازدهم و قائم موعود می باشد که به موجب احادیث معتبره و روایات متعدد باید دارای کتاب جدید و شریعت باشد انتهی“.
بهائیان پاسخی برای این سوال شیعه ندارند که علی محمد باب، امام دوازدهم بود یا پیغمبر صاحب شریعت. در نتیجه شوقی افندی در رساله خود تمام تلاش خود را نمود تا سوال طرح شده توسط شیعیان را به شکلی بیان کند که راه برای به انحراف کشاندن بحث باز شود و این تناقض آشکار در عقیده بهائیان پنهان گردد! اما موفق نبود. در ادامه پاسخ شوقی افندی، این مبلغ پر نفوذ بهائیت بررسی می شود و ایرادهای آن مورد توجه قرار می گیرند.
-
سوال شیعه از بهائیان این است که آیا بهائیان معتقدند علی محمد باب، دوازدهمین امام شیعیان است یا پیغمبری است بعد از پیامبر اکرم (ص)؟ سوال شیعه در رابطه با کلمه امام و پیامبر نیست که جناب شوقی افندی بحث لغوی را پیش می کشد. هیچ یک از علمای شیعه در هیچ کدام از آثارشان ادعا نکرده اند که کلمه امام تنها برای ائمه دوازده گانه بکار برده می شود. به همین دلیل است که شیعه علاوه بر معصومین علیهم السلام، برای دیگرانی که نقش پیشوایی و رهبری را دارند نیز از این کلمه استفاده می کند. مثلا: قرآن مجید، نبی، وصی، مقتدای جماعت مسلمانها در نماز و یا حتی پیشوایان کافر و ظالم. خلاصه منظور ما اصلا بحث لفظی و اسمی نیست. سوال در رابطه با جایگاهی است که بهائیان برای باب قائل هستند.
-
بهتر بود نویسنده خاتمیت سوالی که از طرف شیعه طرح نموده را اینطور بیان می کرد: آیا این شخص پیامبر و صاحب دین است و دینش ناسخ قرآن است؟ یا جانشین و وصی پیامبر اسلام و تابع قرآن و مروج آن؟ اگر بگویند وصی دوازدهم پیغمبر و موعود شیعه است جواب اینست که امام دوازدهم (ع) شریعت جدیدی نمی آورد و طبق روایات معتبر جانشین پیامبر اسلام (ص) و پیرو قرآن است. این در حالی است که علی محمد باب، هم خود را امام زمان می داند و هم ادعای پیامبری دارد و شریعت و کتاب جدید معرفی کرده است.
اما اگر اینطور پاسخ دهند که علی محمد باب پیامبر است و صاحب دین جدید، جواب اینست که شیعه اعتقادی به چنین ظهوری ندارد. شیعه در انتظار ظهور مهدی موعود (عج)، دوازدهمین وصی پیامبر اسلام (ص) است؛ کسی که دینش اسلام و کتابش قرآن است و با ظهور خود زمینه حکومت اسلام و قرآن را بر دنیا فراهم می آورد. پیش از این، در مقالات پیرامون خاتمیت با استناد به آیات قرآن و احادیث معتبر بیان شد که خاتمیت حضرت محمد بن عبدالله، پیامبر گرامى اسلام، باور همه مسلمان ها می باشد.
-
شوقی افندی، این گونه استدلال می کند که چون لفظ امام را برای پیغمبران نیز می توان بکار برد پس امام می تواند صاحب شریعت جدید باشد. مثل این که این استدلال ایشان ناشی از سوء برداشتی است که دچارش شده است. زیرا کلمه امام با واژه نبوت یکی نیست. ممکن است کسی امام باشد ولی پیغمبر نباشد. هیچ یک از امامان دوازده گانه شیعه پیغمبر یا نبی نیستند. نمی توان هم ادعای قائم آل محمد (ص) بودن داشت و هم خود را صاحب شریعت و کتاب دانست.
-
نویسنده رساله خاتمیت در بخش پایانی استدلال خود این طور توضیح می دهد که علی محمد باب امام دوازدهم و قائم موعود است. در نظر او، وی همان کسی است که طبق احادیث و روایات متعددی، باید دارای کتاب و شریعت جدید باشد. مشخص نیست شوقی افندی با استناد به کدام آیه یا حدیثی چنین ادعایی نموده است. هیچ آیه یا حدیثی در این رابطه وجود ندارد و شاید به همین دلیل نویسنده زحمت ارائه سند به خود نداده است!
کلام آخر
با توجه به آنچه گذشت، دیدیم که حتی فردی مثل شوقی افندی نیز پاسخی به این سوال شیعه نداشت که از نظر بهائیان، علی محمد باب، امام دوازدهم بود یا پیغمبر؟ این سوال کماکان بی جواب مانده است و البته نمی توان انتظار داشت بهائیان پاسخی مستدل برای آن ارائه دهند.
موضوعات مرتبط:
آیا بهائیت، فرقه ای اسلامی است؟ (بخش اول)
بهائیت، عامل ایجاد درگیری میان زرتشتیان دوره قاجار (بخش اول)
پی نوشت ها:
1) شوقی افندی، نوه ارشد عبدالبهاء (فرزند حسینعلی نوری، بنیان گذار بهائیت) است که پس از پدر، رهبر جریان بهائیت شد.
منابع:
امیرپور، علی. (1340 ش)، خاتمیت و پاسخ به ساخته های بهائیت، تهران: سازمان مطبوعاتی مرجان.
