بازدیدها: 8

 

بهائیت و تغییر مفهوم رجعت

 

بزرگان فرقه بهائیت به رجعت، به گونه ای که علمای شیعه بیان می کنند عقیده ای ندارند و این مفهوم در نگاه آنان به کلی تغییر می کند. در تصور بهائیان، رجعت، امری حقیقی نیست بلکه به صورت معنوی و «صفاتی» صورت می پذیرد.

 

 

معنای رجعت در اسلام

 

آیت الله مکارم شیرازی در توضیح معنای رجعت می نویسند:

“بعد از ظهور حضرت مهدی (عج) و در آستانه رستاخیز، گروهی از مؤمنان خالص و کفار و طاغیان بسیار شرور به این جهان باز می گردند. گروه اول، مدارجی از کمال را طی می کنند و گروه دوم کیفرهای شدیدی می بینند“. (1)

 

در قرآن کریم، آیات متعددی در ارتباط با مسئله رجعت وجود دارد. از این میان، برخی آیات وضوح بیشتری در مقایسه با دیگر آیات قرآن در این رابطه دارند. از جمله آن می توان به آیه شریفه 83 سوره نمل اشاره کرد:

“وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِمَّنْ يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ“. (نمل، آیه 83)

“و (ای رسول، امت را به یاد آر) روزی که (به عرصه قیامت یا رجعت به دنیا در ظهور امام عصر) از هر قومی یک دسته را که تکذیب آیات ما می ‌کنند بر می ‌انگیزیم و آن ها (برای سؤال) باز داشته خواهند شد“.

 

آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر این آیه شریفه می نویسند:

“از این آیه، چنین استفاده می شود که روزی فرا خواهد رسید که از هر قوم و جمعیتی، خداوند گروهی را محشور می کند و آن ها را برای مجازات و کیفر اعمال شان آماده می سازد. بسیاری از بزرگان، این آیه را اشاره به مسئله رجعت و بازگشت گروهی از نیکوکاران و بدکاران به همین دنیا در آستانه رستاخیز می دانند، چرا که اگر اشاره به خود رستاخیز و قیامت باشد تعبیر به «مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا»، (از هر جمعیتی، گروهی) صحیح نیست. زیرا در قیامت، همه محشور می شوند“. (2)

 

این تفسیر بر اساس روایاتی است که پیرامون این آیه شریفه و آیات مشابه با آن از ائمه معصومین علیهم السلام نقل می گردد. به عنوان مثال، علی بن ابراهیم از پدرش از ابوعمیر از حماد از ابوعبدالله صادق (ع) روایت می کند که فرمودند:

“مردم درباره « وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا» چه می گویند؟ عرض کردم: می گویند این اتفاق در قیامت می افتد. فرمود: چنین نیست که آن ها می گویند. این اتفاق در رجعت واقع می شود. آیا خداوند در قیامت از هر امتی گروهی را محشور می کند و بقیه را رها می سازد؟ آیه روز قیامت، « وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا» است“. (3)

 

در این میان، برخی از آیات قرآن نیز در ظاهر اشاره ای به بحث قیامت ندارند اما در کلام ائمه معصومین علیهم السلام، در ارتباط با قیامت تفسیر می گردند. از این جمله می توان به آیه 95 سوره انبیاء اشاره نمود. خداوند متعال در این آیه می فرمایند:

“وَحَرَامٌ عَلَىٰ قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا أَنَّهُمْ لَا يَرْجِعُونَ“.

“و اهل دیاری را که ما هلاک گردانیم دیگر زندگانی بر آنها حرام است و هرگز (به دنیا یا به ایمان) باز نخواهند گشت“.

علی بن ابراهیم از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) در تفسیر این آیه نقل می کند که فرمودند:

“مردم هر روستایی را که خداوند عذاب کند، در زمان رجعت باز نمی گردند و این آیه از بزرگ ترین نشانه های اثبات رجعت است. چرا که هیچ مسلمانی منکر این نیست که همگی مردم در روز قیامت باز می گردند؛ چه هلاک شده باشند یا نشده باشند. و عبارت « لَا يَرْجِعُونَ» نیز مربوط به زمان رجعت است. یعنی آن ها در قیامت باز می گردند تا وارد آتش جهنم شوند“. (4)

علامه مجلسی نیز بر این اساس توضیح می دهند که، مقصود از « لَا يَرْجِعُونَ» در این آیه شریفه این است که افرادی را که مورد عذاب خدا قرار گیرند، در رجعت برگشتی ندارند. حال آن که در قیامت بر می گردند تا به دوزخ افتند. (5)

 

بنابراین، در باور شیعه، دو نوع رجعت وجود دارد:

• رجعت، پس از ظهور حضرت مهدی (عج) و در آستانه رستاخیر که در آن گروهی از مؤمنان و برخی از کفار به این جهان باز می گردند.
• رجعت در زمان قیامت، که در آن همگی مردم از زمان حضرت آدم (ع) باز می گردند.

 

ادامه دارد…

 

موضوعات مرتبط:

بهائیت و تغییر مفهوم رجعت (بخش اول)

بهائیت و تغییر مفهوم رجعت (بخش سوم)

نبوت در بهائیت (بخش اول)

بهائیت و تغییر مفهوم رجعت (بخش چهارم)

بهائیت و تغییر مفهوم رجعت (بخش پنجم)

 

پی نوشت ها:

1) مکارم شیرازی، ناصر، قرآن حکیم، همراه با ترجمه و شرح آیات منتخب، ص 384.

2) مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 15، ص 548-549.

3) بحرانی، هاشم، تفسیر البرهان، ج 7، ص 54.

4) همان، ص 340.

5) مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج 13، ص 60.

 

منابع:

• منطقی، ا. (1387)، بهائی گری؛ اصول و مبانی اعتقادی، معرفت، شماره یکصد و سی و سوم
• فلاحتی، ح. (1389)، تحلیل عقاید شیخیه در بسترسازی بابیت و بهائیت، سال اول، شماره دوم، ص 159-178
• حسینی، ع.، شهبازیان، م. (1397)، کاوشی در رجعت با تأکید بر انحرافات شیخیه، بهائیت و احمد اسماعیل بصری، فصل نامه علمی-پژوهشی مشرق موعود،سال سیزدهم، شماره چهل و نهم،173-198
• کبیری سامانی، س.، ملک زاده، ع. (1391)، رجعت از دیدگاه شیعه و فرقه ضاله بهائیت، معرفت، سال بیست و یکم،شماره یکصد و هفتاد و هشتم، ص 109-124
• جزوه رفع شبهات (1388) شمسی، ویرایش دوم

 

نویسنده: زهرا کامکار