حوزه علمیه بی‌هویت، کلیسای قرون وسطا است

خطر جریانات جمودگرا برای حوزه علمیه

حوزه علمیه مجتهد
0

بازدیدها: 8

حجت الاسلام و المسلمین سید فرید موالی زاده، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه گفت: امام وقتی فلسفه درس می‌داد برخی او را تخطئه کردند. وقتی دم از مبارزه با شاه می‌زد برخی گفتند چرا با شاه شیعه مبارزه می‌کنید. مگر چند شاه شیعه در جهان داریم. امروز همین تفکر در قالب جدید وجود دارد و اگر این جریان در حوزه ادامه داشت، حوزه شبیه یک کلیسای قرون وسطا می شد.

حجت‌الاسلام سید فریده موالی زاده استاد و پژوهشگر حوزه علمیه در نشست «بازخوانی هویت اجتماعی حوزه و روحانیت بر اساس منشور روحانیت امام خمینی» گفت: یکی از حساسیت‌ها و برنامه‌ریزی دشمنان از قدیم بر روی حوزه بوده و هست. برنامه ریزی آنها در دوره رضاخان در ایران و صدام در عراق از بین بردن حوزه و تعطیلی آن بود. اما روش بسیار خطرناک تر مسئله نفوذ است. زیرا نفوذ فکری سبب می‌شود تا هویت حوزه از بین برود لذا احیای برخی جریانات و نفوذ برخی افکار از درون خود حوزه مورد تعقیب دشمنان است و برای آن برنامه ریزی دارند.

وی مطرح کرد: امام به جریان کیفیت برخورد دشمن با حوزه علمیه پرداختند و فرمودند اینها دنبال احیای جریانات جمودگرا در حوزه هستند. امام در اینجا گلایه و درد و دل کرده و تعابیر عجیبی هم فرمودند. حالا سوال این است که حوزه چگونه هویت خود را از دست می‌دهد؟ امام پاسخ فرمودند و وقتی که اسلام را پیاده نسازیم و پیاده کردن اسلام با حکومت است. به همین دلیل از نظر ایشان، حکومت تجلی عملی فقه است.

در چه صورتی حوزه کلیسای قرون وسطا می شود

موالی زاده با بیان اینکه امام نفوذ در حوزه را باعث رواج جمودگرایی می‌دانند تصریح کرد: جریانی که با مبارزه با طاغوت مخالفت داشت و دارد و جریانی که با دخالت حوزه در امور سیاسی و اجتماعی مخالف است از منظر ایشان دارای جمود فکری است. از دیدگاه امام کار حوزه فقط فلسفه، کلام و اندیشه نیست. بلکه حوزه باید حصن و دژ استوار اسلام باشد. لذا امام فقها را دژ مستحکم اسلام می‌دانند. از زیر ایشان فقها فقط مبلغ اسلام نیستند و فقط وظیفه بیان ندارند. بلکه در اسلام هستند و باید آن را حفظ کنند که آن هم با جاری شدن و اقامه اسلام در جامعه ممکن است.

این استاد حوزه علمیه در ادامه عنوان کرد: اما وقتی فلسفه درس می‌دادند برخی او را تخطئه می‌کردند. وقتی دم از مبارزه با شاه می‌زدند برخی گفتند چرا با شاه شیعه مبارزه می کنید. مگر چند شاخه شیعه در جهان داریم؟ امروز هم این تفکر در قالب جدید وجود دارد از نگاه امام اگر این جریان در حوزه ادامه داشت حوزه شبیه کلیسای قرون وسطا می‌شد. اما به همین دلیل در منشور روحانیت بر پیاده شدن الگوی قرون وسطا از سوی برخی در حوزه هشدار دادند.

وی ادامه داد از منظر امام جریان جمودگرا و خشن و متصلب با شعار جدایی دین از سیاست، قصد بی‌هویت کردن حوزه را دارند و وقتی حوزه نسبت به نظام اسلامی از جهت فکری، علمی و اجرایی بی‌تفاوت شود، هویت خود را از دست می‌دهد.

موالی زاده افزود: از دید امام جریان متعصب، فقه را در امور فردی خلاصه کرده است و اینکه فقیه هم حق ندارد از درون حوزه بیرون برود. ایشان فرمودند تردیدی ندارم اگر این روند ادامه می‌یافت وضع حوزه و روحانیت شبیه کلیسای قرون وسطا می‌شد.

پرداختن به مسائل روز بر مبنای فقه جواهری

وی با بیان اینکه قسمتی از منشور روحانیت به نحوه مطالعه و درس خواندن حوزویان اشاره دارد افزود: اینکه آیا در درس خواندن سراغ مباحث روز و جدید و مباحثی که مشکلات جامعه را حل می‌کند برویم کافی است؟ یا اینکه باید به فقه و اصول و کفایه و درس خارج و تفسیر بچسبیم کاری با اقتصاد سیاست نداشته باشیم؟ امام معتقد بودند که ما نباید به میراث گذشته پشت پا بزنیم و بر مبنای فقه جواهری مسائل را حل کنیم. و این درحالی است که در اینجا دو دیدگاه با هم درگیر هستند و همدیگر را نفی و متهم می‌کنند یکی دیگری را به بی سوادی و ناکارآمدی و آن هم دیگری را به بی هویتی متهم می‌کند.

این پژوهشگر تصریح کرد: امام معتقد بود که حوزه باید بر مبنای فقه جواهری پویا باشد و به همین دلیل تاثیر زمان و مکان را مطرح کردند زیرا فقه قبل از حکومت اسلامی با فقه بعد از استقرار نظام اسلامی تفاوت زیادی دارد و باید در موضوع شناسی بازنگری اساسی صورت بگیرد.
امام فرمودند شناخت سیاست‌ها و حتی سیاسیون و درک موقعیت و نقاط ضعف و قوت دو قطب سرمایه داری و کمونیست از ویژگی‌های یک مجتهد جامع است.

مجتهد حوزه باید به مسائل روز آشنا باشد

وی تاکید کرد: اگر فردی مجتهد شد اما از سیاست بین المللی و مباحث علمی در عرصه روابط اجتماعی، تربیتی، فرهنگی و علوم انسانیِ آگاه نباشد مجتهد جامعی نیست. اگر کسی مجتهد باشد و بخواهد وارد این عرصه‌ها شود ورودش جامعه و کامل نیست.

موالی زاده اظهار کرد: برخی می‌گویند شما فقط دنبال عبادت و درس حوزوی بروید و چه کار با تحولات جهانی و سند ۲۰۳۰ و غیره دارید. اکنون شاهدیم که برخی طلاب خوب ما دنبال مسائل روز هستند. آنها را تشویق می‌کنیم، ولی امام فرمود این کار باید از کانال فقه سنتی و جواهری و علوم پایه حوزه انجام شود وگرنه به جایی نمی‌رسد. کسی که بدون اجتهاد در حوزه بخواهد به موضوعات روز وارد شود مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.

انتهای پیام

منبع: ایکنا