بازدیدها: 22
در این مقاله به نقش رسانه های بهائی در تبلیغ فرقه بهائیت و همچنین به بررسی رسانه های دیداری و شنیداری مرتبط با بهائیت در دورانِ قبل از انقلاب اسلامی ایران پرداخته می شود.
رسانه های دیداری و شنیداری بهائی
قبل از انقلاب
فعاليت های رسانه اي بهائی، به عصر پهلوي، به ويژه دوره محمدرضا شاه مربوط است. بهائیان به دلیل روابط نزدیک با سیاستمداران و دولتمردان رژیم شاه، زمینه و بستر مناسبی را برای تقویت و تبلیغ عقایدشان آماده دیدند که با همکاری دولت و دربار همراه بود. زیرا شاه نیز برای تبلیغات شاهنشاهی، و جلال و شکوه آن، به ابزار و امکاناتی نیاز داشت که آن را بهواسطه جامعه بهائی متصل به آمریکا و صیهونیسم بینالملل، بهدست می آورد.
یکی از افراد مؤثر در فراهم کردن زمینه های مناسب برای بهائیان، هویدا است. وی توانست در همه زمینه ها از جمله در حوزه فرهنگ که تربیت و آموزش همگانی در آن نقش و جایگاه مهمی دارد، اختیارات وسیعی را بهخصوص در رادیو و تلوزیون در اختیار بهائیان قرار دهد. از جمله تأسیس رادیو و تلوزیون خصوصی توسط فردی به نام «حبیب ثابت» بود. به همین دلیل طبق تصمیم محفل ملی بهائیان ایران، سرمایه های پراکنده در نهادی به نام «بنیاد امناء» متمرکز شد تا صرف تبلیغ و رواج این فرقه شود.
حبیب ثابت کیست؟
اجداد حبیب ثابت از یهودیان کاشان بودند. پدرش عبدالله، در اواسط عمر بهائی شد. حبیب ثابت توانست با سرمایه محافل بهائی داخلی و بینالملل از جمله «انجمن سالانه بهائیان آمریکا» در مشرقالاذکار شیکاگو و روابط سازمانی و تشکیلاتی، در جهت برنامههای آنان قرار گیرد و ماموریتی را بهعهده بگیرد که از او خواسته شده بود. بیدلیل نیست که پس از مرگ ثابت، «بیت العدل اعظم» از تلاشهای او برای بهدست آوردن اماکن بهائیان و نیز نامیدن یکی از خیابانهای شهر تل آویو به نام او، از وی قدردانی میکند.
در رابطه با ماموریتهای ثابت، با توجه به اسناد بهدست آمده، تأسیس تلویزیون در جهت کمرنگ کردن شعائر اسلامی و تلاش برای ترویج بهائیت بوده است.
به عنوان مثال روز عید مبعث که بزرگترین عید مسلمانان و همچنین روز تولد حضرت امام حسین (علیه السلام)، تلویزیون هیچ برنامه فوقالعاده و مخصوصی نشان نداد و به برنامههای معمولی و یکنواخت خود ادامه داد. بدون تردید، این گونه برنامهها بدون رضایت شاه صورت نمیگرفت. چنانکه شاه در زمان تقدیم لوایح انجمنهای ایالتی و ولایتی شرط قید تحلیف قرآن را حذف و سوگند با هر کتاب آسمانی را جایگزین آن کرد.
بهرحال همسویی اهداف شاه و بهائیان، اگرچه نانوشته بود اما درواقع یک نتیجه را بهدنبال داشت و آن تلاش برای ترویج بهائیت بود.
کلام آخر
یکی از اهداف اصلی تأسیس رادیو و تلویزیون در سال ۱۳۳۷ه.ش بهدست حبیب ثابت، ترویج و نشر عقاید بهائیت بود. بدلیل اهداف مشترک ضد اسلامی شاه و فرقه بهائیت، زمینه های همکاری ایشان فراهم شد. بهائیان از این همکاری در جهت نشان دادن فرّ شاهی، رواج افکار و اندیشه های غربی و کم رنگ کردن شعائر اسلامی و قبح زدایی استفاده کردند.
در مقاله بعدی به فعالیت رسانه های بهائی، در دوران بعد از انقلاب پرداخته خواهد شد.
