بازدیدها: 25
اعتقاد به موعود باوری از جهات گوناگونی سبب پیدایش فرقه هایی متعدد در ادیان شده، یا دست کم نقشی تأثیرگذار در ظهور آنها داشته است. برای مثال، همواره در طول تاریخ مدعیاتی دروغین از انتظار مردم برای ظهور منجی موعود سوء استفاده کرده و خود را همان منجی و مسیحای موعود دانسته و و سبب شده اند یکدستی دین مبدا از بین برود و گروه های دینی جدیدی شکل گیرند و از این رهگذر زاویه و شکافی در دین مورد نظر به وجود آورده اند.
اگرچه این مسئله در طول تاریخ ادیان وجود داشته اما بی گمان در دو سده اخیر و به خصوص در دو دین اسلام و مسیحیت رشد بیشتری یافته است. بر این اساس از میان عوامل متعددی که مرتبط با موعود باوری در پیدایش فرقه ها نقش داشته اند. چند عامل عمده وجود دارند که عبارتند از:
برخی از فرقه ها نتیجه ادعای مسیحایی فرد یا افرادی است به این بیان که یک نفر مدعی می شود منجی و یا مسیحا است و شماری از افراد و معتقدان گرد او جمع شده و گروه دینی جدید را پایه ریزی می کنند. برخی دیگر از فرقه ها را بیده تاریخ پنداری در ظهورند یعنی با اعلام زمانی خاص برای ظهور گروه دینی جدید شکل می گیرد.
پیدایش برخی از فرقه ها معلول شرایط خاص اجتماعی همچون فقر، فساد، ظلم و جنگ بوده است. به این معنا که در پاره ای از مواقع به سبب فشار و رنجی که ناشی از شرایطی خاص همانند جنگ، فساد و…. بر جامعه تحمیل می شود با نگاه به شخصیت اصلاح گرایانه منجی فردی علیه شرایط موجود قیام کرده و خود را موعود منتظر معرفی می کند. نوعاً چنین ادعاهایی طرفداران بسیاری پیدا میکند زیرا برای بسیاری از افراد تنها راه رهایی از وضعیت موجود جمع شدن در زیر پرچم چنین فردی است.
برخی فرقه ها بر اثر نوعی مکاشفه ادعایی از جانب مؤسس آن ایجاد شده اند؛ به این معنا که فردی ادعای مکاشفه و دریافت الهام از جانب خداوند را دارد و در ضمن آن، مدعی مسئولیتی در قبال ظهور منجی موعود می شود. در بعضی مواقع محتوای کشف و الهام مورد ادعای وی همان مسئولیت مرتبط با آمدن منجی است. همین امر سبب می شود عده ای برگرد وی جمع شده و فرقه تشکیل دهند.
بعضی فرقه ها نیز با مطرح شدن ادعای نیابت منجی موعود از سوی شخصی خاص و پذیرش این ادعا از جانب گروهی به وجود آمده اند. در این فرض فردی برخاسته و خود را نایب منجی موعود معرفی میکنند. پذیرش ادعای وی از سوی جمعی، سرانجام به تشکیل فرقه می انجامد.
با این رویکرد از مهم‌ترین فرقه‌هایی که در جهان اسلام با سوء استفاده از باور اجتماعی به منجی برای رهایی از شر حکومت‌های ظالم سربرآوردند می‌توان به شیخیه باییه، بهاییه، قادیانیه و جنبش مهدی سودانی اشاره کرد و در مسیحیت نیز فرقه های متعددی هستند که از میان آنها سه فرقه مورمون ها، ادونتیست ها و شاهدان فعالیت بیشتری داشته و بیش از سایر فرقه‌ها شناخته شده‌اند.
انتهای پیام
منبع: رهپویان هدایت
