بازدیدها: 9

 

قرة العین، اولین زنی که در ایران بی حجاب شد

 

در بخش اول و دوم از این نوشتار، مختصری از شرح حال قرة العین و همچنین چگونگی آشنایی او با علی محمد شیرازی، مؤسس فرقه بابیت و حسینعلی نوری بنیان گذار فرقه بهائیت بیان شد. در این بخش نیز نقش و جایگاه قرة العین در این دو فرقه، خصوصاً در ارتباط با ماجرای بدشت مورد بررسی قرار می گیرد.

 

 

قرة العین و ماجرای نسخ اسلام در بدشت

 

چندی پس از ماجرای فرار قرة العین به تهران، سران فرقه بابیت، از جمله قرة العین به سمت خراسان حرکت کردند. آن ها در مسیر خود، در منطقه ای بنام «بدشت» که محلی پر تردد برای مسافران تهران، مازندران و خراسان به شمار می رفت تجمع نمودند. ایشان دو گروه بودند:

• یکی تحت فرماندهی ملا محمدعلی بارفروشی
• دیگری تحت فرماندهی قرة العین و حسینعلی نوری

 

این افراد که پس از دستگیری علی محمد شیرازی در منطقه بدشت گرد هم آمدند می خواستند که اولاً اعتراض خود به زندانی شدن وی را نشان دهند و ثانیاً اعلام نمایند که در نظر آن ها اسلام نسخ شده است.

 

 

اشراق خاوری از مبلغین مشهور بهائیت، اهداف تجمع بدشت را این چنین نقل می کند:

“و آن انجمن برای دو منظور تشکیل شده بود. یکی برای استخلاص حضرت اعلی (علی محمد شیرازی) از حبس ماکو مشورت کنند. و دیگر آن که استقلال شرع بیان و نسخ شرع سابق (اسلام) ابلاغ شود… بالاخره شرع بیان و نسخ شریعت اعلام شد… تمام جمعیت در دوره توقف شان در بدشت به اسم تازه ای موسوم شدند، از جمله خود هیکل مبارک (حسینعلی نوری) به اسم (بهاء الله)… . در ایام اجتماع یاران در بدشت، هر روز یکی از تقالید قدیمه الغا می شد. یاران نمی دانستند که این تغییرات از طرف کیست. معدودی هم در آن ایام به مقام حضرت بهاء الله، عارف بودند و می دانستند که او مصدر تمام این تعبیرات است“. (1)

 

اما نکته حائز اهمیت در این ماجرا، نقش و عملکرد قرة العین در ماجرای بدشت است. وی ابتدا در پس پرده شروع کرد به سخن گفتن که:

” ای اصحاب، این روزگار از ایام فترت شمرده می شود. امروز تکالیف شرعیه یکباره ساقط است و این صوم و صلوة… کاری بیهوده است. آن گاه که میرزا علی باب، اقالیم سبعه را فرو گیرد و این ادیان مختلف را یکی کند، تازه شریعت خواهد آورد و قرآن خویش را در میان امت ودیعتی خواهد نهاد. هر تکلیف که از نو بیاورد، بر خلق روی زمین واجب خواهد گشت. پس، زحمت بیهوده بر خویش روا ندارید و زنان خود را در مضاجعت طریق مشارکت بسپارید و در اموال یکدیگر شریک و سهیم باشید که در این امور، شما را عقابی و عذابی نخواهد بود…“. (2)

 

خاوری در ادامه این واقعه می نویسد:

“… ناگهان حضرت طاهره (قرة العین) بدون حجاب، با آرایش و زینت به مجلس ورود فرمودند. حاضرین که چنین دیدند، دچار وحشت شدید گشتند. همه حیران ایستاده بودند، زیرا آن چه را که منتظر نبودند، می دیدند. زیرا معتقد بودند که حضرت (طاهره) مظهر حضرت فاطمه سلام الله علیها است و آن بزرگوار را رمز عفت و عصمت و طهارت می شمردند. عبدالخالق اصفهانی، دستمال را در مقابل صورت گرفت و از مقابل طاهره فرار کرد و فریاد زنان دور شد. و چند نفر دیگر هم از این امتحان بیرون آمدند و از امر تبری کرده و به عقیده سابق خود برگشتند… . از اجتماع یاران در بدشت، مقصود اصلی که اعلان استقلال امر مبارک بود، حاصل گردید“. (3)

 

پس از آن، قرة العین سخن خود را این گونه ادامه می دهد:

” خوب فرصتی دارید غنیمت بدانید جشن بگیرید. امروز روز عید و جشن عمومی است؛ روزی است که قیود تقالید سابقه شکسته شده، همه برخیزید با هم مصافحه کنید“.

 

عبدالبهاء در رابطه با سخنان قرة العین در بدشت می نویسد:

” و جناب طاهره جمله ی اِنّى اَنَا الله (من همان خدا هستم) را در بدشت تا عنان آسمان به اعلى النّدا بلند نمود و همچنین بعضى احبّاء در بدشت“. (4)

 

این ماجرا آن قدر برای پیروان باب سنگین می آید که حسینعلی نوری مجبور می شود عبای خود را بر روی قرة العین انداخته و او را از صحنه خارج نماید.

 

 

ادامه دارد…

 

 

موضوعات مرتبط:

قره العین، اولین زنی که در ایران بی حجاب شد (بخش اول)

قره العین، اولین زنی که در ایران بی حجاب شد (بخش دوم)

باب و ادعای نبوت

قره العین، اولین زنی که در ایران بی حجاب شد (بخش چهارم)

 

 

پی نوشت ها:

1) اشراق خاوری، عبدالحمید، مطالع الانوار، بی جا، مؤسسه مرآت، 1991 م، ص 261-262

2) ظهورالحق، ص 182

3) اشراق خاوری، عبدالحمید، مطالع الانوار، بی جا، مؤسسه مرآت، 1991 م، ص 261-262

4) مکاتیب، ج 2، ص 254

 

 

منابع:

• بورونی، ع. (1379)، تاریخچه پیدایش بابیت و بهائیت، حوزه اصفهان، شماره دوم، ص 157-178
• عبدیایی، ن. (1388)، نقش و جایگاه قرة العین در فرقه بابیه، انتظار زمستان، شماره سی و یکم
• پرهیزگار، م. ع.، موسوی نژاد، ع.، عشریه، ر. (1396)، پیشینه شناسی و نقد ادعاهای سران بهائیت درباره نَسخ شریعت اسلام در فتنه بدشت، فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام، سال هجدهم، شماره دوم، پیاپی 70، ص 259-288
• زنان در تاریخ معاصر، قرة العین، نشریه حوراء، 1382، شماره یکم
• همایون، ع. (1393)، فاجعه بدشت در عصر بابیه، پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام
• علامه مصطفوی، ح. (1386)، محاکمه و بررسی در تاریخ و عقائد و احکام باب و بهاء، ج 1، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، تهران، لندن، قاهره

 

نویسنده: زهرا کامکار