بازدیدها: 37
دیدگاه قرآنیون پیرامون کفایت قران در بخش اعتقادات و بی نیازی آن از سنت، دیدگاه درستی به نظر نمی رسد. زیرا مقصود بخشی از آیات اعتقادی همچون آیات رویت خداوند، کرسی جبر و اختیار و قضا و قدر و برخی از صفات الهی بدون نیاز به سنت به خوبی روشن نمی شود.
وجود اختلاف در بین قرآنیون نشانه نیاز قرآن به سنت است و همین امر باعث شده است تا خود قرآنیون هم نتوانند به دیدگاه خود پایبند بمانند.
در نیمه دوم قرن ۱۳ هجری و در رویارویی با پیشرفت های خیره کننده غرب و تهاجم همه جانبه قدرتهای استعماری به کشورهای اسلامی جریاناتی در ایران و سایر نقاط شکل گرفت که برخی دینی و برخی غیردینی بودند. یکی از این جریانات «جریان قرآنیون شیعه» میباشد. (۱)
برخی از بزرگان جریان قرآنیون شیعه مانند سید اسدالله میراسلامی معروف به خرقانی، اولین کسی است که با شعار بازگشت به قرآن، شکلگیری جریان قرآنیون شیعه را در ایران رقم زد. پس از او چهره های دیگری همچون: محمدحسن شریعت سنگلجی، علی اکبر حکمی زاده، میرزا یوسف شعار تبریزی، عبدالوهاب فرید تنکابنی، سید ابوالفضل برقعی، حیدرعلی قلمداران، دکتر سید صادق تقوی و سید مصطفی حسینی طباطبایی این راه را پی گرفتند.
تفاوت قرآنیون شیعه و غیر شیعه
قرآنیون شیعه معتقدند که بیان قرآن در بهش اعتقادات، کافی است و نیازی به سنت ندارد. در بخش فروع و احکام نیز برخی از احکام مانند وضو به طور مفصل در قرآن ذکر شده است و نیازی به سنت ندارد. برخی مانند نماز به صورت مجمل ذکر گردیده که تفصیل آن را باید از سنت آموخت.(۲)
برخلاف آنان، قرآنیون غیرشیعه معتقدند: هر آنچه از امور دینی مورد نیاز انسان است در قران ذکر شده و چیزی از آن فروگذار نشده است. بنابراین جایی برای سنت باقی نمی ماند و نیازی به آن نیست. (۳)
در نقد این اعتقادات باید گفت که اگرچه آیات قرآن در برخی از موضوعات اعتقادی همچون توحید، نبوت و معاد محکم، صریح و روشن است. اما در برخی از موضوعات همچون رویت خداوند، کرسی، جبر و اختیار و قضا و قدر و برخی از صفات خداوند متشابه است. این موضوع خود سبب ایجاد اختلافات و مذاهب مختلف عقیدتی از قبیل مجسمه، مشبهه، جبریه، قدریه و… در بین مسلمانان گردیده است. وجود این اختلافات عقیدتی خود بهترین شاهد بر متشابه بودن آیات و نیاز آن به سنت است.
همچنین وجود اختلاف در بین خود قرآنیون نیز نشانه نیاز قرآن به سنت است و همین امر باعث شده است تا ایشان هم نتوانند به دیدگاه خود پایبند بمانند.
باید گفت لازمه این دیدگاه (کفایت قرآن در مسائل اعتقادی) این است که مباحث اعتقادی را به سادگی بتوان بدون نیاز به سنتهای هیچ گونه شرح و تفسیر ای از قرآن آموخت. اما میبینیم این امر تحقق نیافته است. زیرا در قرآن، آیاتی با موضوع مباحث اعتقادی وجود دارد که بدون شرح و تفسیر سنت مقصود واقعی از آن روشن و مشخص نمی شود. (۴)
پینوشت:
۱. روشن ضمیر، محمد ابراهیم، جریان شناسی، قرآن بسندگی، ص۵۵.
۲. تقوی، سید صادق، یک روش جدید و علمی برای از بین بردن کلیه اختلافات جزئی مسلمانان، ص۷_۴.
۳. الهی بخش، خادم حسین، قرآنیون و شبهاتهم حول السنه، ص۲۶۵.
۴. موضوعات اعتقادی هم چون: رویت خداوند، کرسی، جبر و اختیار و قضا و قدر و برخی از صفات خداوند که به شکل گیری فرقه هایی همچون: مجسمه، جبریه، مفوضه و…منجر شده است.
انتهای پیام
منبع: پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب