بازدیدها: 44
حدیث غدیر قویترین نص و معتبرترین سند ولایت و خلافت امام علی علیهالسلام است. علاوه بر منابع شیعی، دربسیاری از منابع معتبر اهل سنت نیز خطبه غدیر به طرق و اسناد مختلف نقل شده است. در این میان ابن تیمیه، حدیث غدیر را ضعیف می شمارد. این تضعیف ابن تیمیه موجب شده عده ای از علمای اهل سنت در مقابل او قرار بگیرند، از جمله البانی این نظر ابن تیمیه را تندروی در مخالفت با شیعه می داند.
واقعه غدیر
- پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآلهوسلم هنگام بازگشت از حجة الوداع، در ۱۸ ذیالحجه سال دهم هجری قمری، در مکانی به نام غدیرخم، امام علی علیهالسلام را ولی و جانشین خود معرفی کرد.
- طبق خطبه ای طولانی فرمود: «من کنت مولاه فعلى مولاه»؛ «هر کس من مولاى او هستم، پس على نیز مولاى اوست».
- واقعه مهم غدیرخم، از طریق روایات شیعه و سنى، به طور متواتر نقل شده است.
- کلمه متواتر در لغت، به معنای پی در پی یا یکی پس از دیگری است.[1]
- روایت متواتر در اصطلاح علم حدیث «خبری است که سلسله راویان آن در هر طبقه به اندازه ای باشند که امکان توافق آنان برکذب به طور عادی محال باشد و خبر آنها موجب علم گردد.»[2]
تضعیف حدیث غدیر
ابن تیمیه می گویـد: «و اما حدیث من کنت مولاه فعلی مولاه»؛ در صـحاح وجود ندارد، ولی علما آن را نقل کرده اند، و مردم
در صـحت آن نزاع دارنـد. از بخاري و ابراهیم حربی و طایفه اي از اهل علم به حـدیث، نقل شده که آنان در این حدیث طعن
وارد کرده و آن را تضعیف کرده اند … ».[3]
پاسخ اول: حدیث غدیر در منابع اهل سنت
- ترمذي این حدیث را در صحیح خود نقل کرده و تصریح به صحت آن نموده است.
- ابنحجر عسقلانی دربارۀ حدیث غدیر مینویسد:«حدیث «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلي مَوْلَاهُ» را اشخاصی همچون ترمذی و نسائی نقل میکنند. این حدیث طرق بسیار زیادی دارد. ابنعقده این طرق را در کتابی یکجلدی گردآوری کرده است. بیشترِ سندهای این حدیث صحیح و حسن هستند».[4]
- بنابراین، با وجود تصریح بزرگان و حافظان اهلسنت این حدیث از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله صادر شده است.
- علامه امینی می گوید: «این روایت را 110 صحابی و 84 نفر از تابعان، نقل کردهاند».[5]
- با وجود فروانی حدیث غدیر، ابنتیمیه این روایت را تضعیف و تکذیب میکند!
پاسخ دوم: عدم مخالفت با حدیث غدیر
- هیچ گونه نزاع و مخالفتی درباره حدیث غدیر در میان مسلمانان وجود ندارد.
- اگر چنین مخالفتی در منابع و در میان مسلمانان وجود می داشت، ابن تیمیه آن را بیان می کرد.
پاسخ سوم: تناقض گویی ابن تیمیه
- ابن تیمیه برای ضعیف نشان دادن حدیث غدیر ادعا می کند این حدیث، در کتاب های صحیح مسلم و صحیح بخاری نیامده است. بـا مراجعه به بحث ها و تحلیل هاي او پی می بریم در عین حال که به صـحیحین، در موارد زیاد احتجاج می کنـد ولی هنگامی که به روایتی در این کتاب ها بر می خورد که با افکار او سازگاري ندارد، آن را باطل می شمارد، درباره صحیح بخاری می گوید: «در بخاري اغلاطی وجود دارد».[6]
- او همین برخورد را با سایر منابع اهل سنت دارد.
- در جایی می گوید: «هر چه را که احمد در مسند و غیر مسند نقل کرده نزدش حجت نیست».[7]
- علاوه بر آن بخاری خود تصریح کرده که نتوانسته تمام احادیث صحیح را جمع آوری کند.[8]
- نیز احادیث صحیح، فقط در کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم موجود نیست تا بهصرف نیامدن حدیثی در این دو کتاب، آن حدیث متهم به ضعف شود.
پاسخ چهارم: مخالفت علمای اهل سنت با تضعیفات ابن تیمیه
- این عمل ابن تیمیه در تضعیف حدیث غدیر و احادیث دیگری که در مدح اهل بیت، به خصوص در شان علی ابن ابی طالب علیه السلام می باشد، باعث شده علمای اهل سنت از جمله البانی به مخالفت با او بپردازند.
- البانی از علمای معاصر اهل سنت است.
- او در مبانی اعتقادی خود پیرو ابن تیمیه می باشد، با این حال این عمل ابن تیمیه را نمی پسندد.
- او تصریح می کند ابن تیمیه در تضعیف احادیث سرعت به خرج می داده، بدون آن که طرق و سند حدیث را مورد بررسی قرار دهد.[9]
- در حقیقت ابن تیمیه به دلیل دشمنی بـا شـیعه و اهـل بیت علیهم السـلام به دنبال تضعیف حدیث غدیر می باشد.
- او با سایر احادیث فضائل اهل بیت علیهم السلام نیز برخوردی شتاب زده همراه با بغض و دشمنی دارد.
پی نوشت:
[1]. مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانی، ص 853
[2]. مقباس الهدایه، عبدالله مامقانی، ج 1، ص 89 – 90؛ الرعایه فی علم الدرایه، شهید ثانی، ص28
[3]. منهاج السنه، ج ،7ص 319
[4]. ابنحجر عسقلانی، احمد بن علی، فتح الباري شرح صحیح البخاري، ج7، ص74
[5]. امینی، عبدالحسین، ترجمۀ الغدیر، ترجمه: محمدتقی واحدی، ج1، ص85 تا 174
[6]. منهاج السنه، ج ،5ص 101و ،102ج ،7ص 215
[7]. همان، ج ،7ص 96
[8]. مقدمة ابن الصلاح، ص19
[9]. سلسله الاحادیث الصحیحه، ح1750
منبع: سلفی گری و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی
