بازدیدها: 8
هزاره گرایی در بابیت و بهائیت
هزاره گرایی در نگاه سران بابیت و بهائیت بهترین راه اثبات مهدویت و نبوت علی محمد شیرازی تصور شد و تلاش نمودند تا با استفاده از این ابزار مناسب، شریعت اسلام را نسخ کنند. در حقیقت، هر زمان از علی محمد باب در خصوص برهان های اثبات ادعای وی سؤال می شد، آشکارا اعلام می کرد که معجزه ای ندارد. از سوی دیگر، کتاب هایش که به ادعای خود وی، سندی بود برای اثبات وحی بودن آن ها، سرشار بود از اشتباهات دستور زبانی، که او در پاسخ به اعتراض مخاطبان به این اشتباهات فاحش، می گفت که چارچوب های دستور زبانی موجود را قبول ندارد. بنابراین، تنها راهی که برای وی به منظور اثبات مهدویت و نبوت خویش باقی مانده بود، ادعای قیامت هزاره ای بود.
بررسی هزاره گرایی در بابیت و بهائیت
در نگاه باب، قیامت هر دینی با ظهور پیامبر بعدی رقم می خورد. به دیگر سخن، قیامت دین یهود با ظهور مسیح (ع)، قیامت دین عیسی (ع) با ظهور حضرت محمد (ص) و قیامت دین اسلام نیز با ظهور باب صورت می پذیرد.
ابوالفضل گلپایگانی از بزرگان و مروجین فرقه بهائیت در کتاب الفرائد، برای اثبات جهان بینی هزاره ای فرقه متبوعش به آیه « یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ یَعْرُجُ إِلَیْهِ فِی یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ» (سجده: 5) (1) در قرآن استناد می کند و می نویسد:
” خداوند جلت عظمته، آسمان ادیان و اراضی معارف را در شش روز که عبارت از شش هزار سال است خلق فرمود و رفعت داد و بر عرش اعظم که عبارت از هیکل مکرم است مستوی شد. تدبیر می فرماید خداوند امور را از آسمان به زمین سپس به سوی او عروج خواهد نمود. در مدت یک روز که مقدار آن هزار سال است از آن چه می‌شمارید. یعنی حق جل جلاله امر مبارک دین مبین را اولاً از آسمان به زمین نازل خواهد فرمود و پس از اکمال و نزول، در مدت یک هزار سال، انوار دیانت زایل خواهد شد و اندک اندک در مدت مزبوره، ثانیاً به آسمان صعود خواهد نمود“. (2)
بنابراین گلپایگانی مقصود از «خلقت آسمان ها و زمین در شش روز» را ادوار هزار ساله ادیان در نظر می گیرد. «تدبیر امر» را نیز به عنوان نزول دین اسلام به پیامبر اکرم (ص) تأویل می کند. در نهایت هم «عروج [امر] به سوی او» را دلیلی بر خبر از افول اسلام و از بین رفتن تدریجی احکام دینی تصور می داند.
بنابراین، ادعای علی محمد شیرازی در خصوص نسخ اسلام و اعلام دین جدید در سال 1260 هجری قمری به این خاطر بود که 1000 سال از تاریخ شهادت امام حسن عسگری (ع) می گذشت و در تصور گلپایگانی، این امر بر هزاره گرایی در بابیت و بهائیت منطبق می باشد:
” نزول انوار امر دين از آسمان به زمين معقول و متصور نيست الا به وحی های نازله بر حضرت سيد المرسلين (ص) و الهامات وارده بر ائمه طاهرين (ع) و اين انوار در مدت دويست و شصت سال از هجرت خاتم الأنبياء (ص) تا انقطاع ايام ائمه هدی كاملاً از آسمان به زمين نائل گرديد و چون در سنه دويست و شصت هجريه، حضرت حسن بن علی العسكری (ع) وفات نمود و ايام غيبت فرا رسيد و امر ديانت به آرای علماء و انظار فقهاء منوط گشت…”. (3)
ادامه دارد…
موضوعات مرتبط:
هزاره گرایی در بابیت و بهائیت (بخش اول)
هزاره گرایی در بابیت و بهائیت (بخش سوم)
پی نوشت ها:
1) ترجمه آیه: امور این جهان را از آسمان به سوی زمین تدبیر می کند. سپس در روزی که مقدار آن هزار سال از سال هایی است که شما می شمارید به سوی او باز می گردد.
2) گلپایگانی، ابوالفضل، الفرائد، ص 54-55.
3) همان
منابع:
- پرهیزگار، م.، حیدری فر، م. (1395)، پیشینه شناسی و نقد گرایش های باطنی بابیت و بهائیت، فصل نامه علمی پژوهشی مشرق موعود، سال یازدهم، شماره چهل و سوم، ص 151-170
- صادق نیا، م.، توسلی خواه، س. (1395)، فصل نامه علمی پژوهشی مشرق موعود، سال شانزدهم، شماره پنجاه و دوم، ص 71-94
- فرینش، ت.، آر. (1384)، دکترین مهدویت و چالش های هزاره گرایی، جندقی، ب. (مترجم)، مجله انتظار، پاییز و زمستان، شماره هفدهم
- علیزاده بیرجندی، ز. (1398)، هزاره های موعود در الهیات مسیحی و شاخصه های جنبش های هزاره گرا؛ رویکردها و رفتارهای نظری، مجله معرفت، سال بیست و نهم، شماره دوم، پیاپی 269، ص 53-61
- توفیقی، ح. (1378)، هزاره گرایی در فلسفه تاریخ مسیحیت، موعود، شماره هجدهم
- مارتین، د. (1994)، رساله حضرت باب
