بازدیدها: 10
آیا باب و بهاء امی بودند؟
از یک سو در کتب فرقه بهائیت از امی بودن باب و بهاء سخن به میان می آید و از سوی دیگر، زمانی که پیروان آن ها با شواهد محکمی از اعتراف بزرگان خود در رابطه با تحصیل رهبران آن ها مواجه می گردند، تلاش می کنند تا این مشکل را با تغییر در معنای مفهوم «امی بودن» مرتفع سازند.
نقد شبهه دوم: تعریف جدید بهائیان از امی بودن
بهائیان در مواجهه با شواهدی محکم در ارتباط با تحصیل باب و بهاء و از این رو امی نبودن آن ها تلاش می کنند تا معنایی جدید برای واژه «امی» ارائه دهند. از این رو می نویسند:
در سایت «معرفت دیانت بهائی»، در پاسخ به سؤال 24، با عنوان «اعتراض به امی نبودن حضرت باب و حضرت بهاء الله» می آید:
“و از جمله اعتراضات آن که می گويند حضرت باب و حضرت بهاءالله امی نبوده اند.
اول آن که معنی امی بودن آن است که دارای علوم و معارفی باشند که آن علوم و معارف بدع و موهوبی و الهی بوده و از کسی نياموخته باشند و در مدارس آن را تحصيل نکرده باشند. چنان که حضرت باب و حضرت بهاء الله آثار و الواحشان دارای معارفی است که نمی توان گفت آن معارف اکتسابی است. از جمله حل مسائل غامضه کتب آسمانی و آيات متشابهات قرآن و تورات و انجيل و کشف رموز آن آيات الهی و اين معارف وحی سماوی بوده و از علومی نبوده که علما آن را تحصيل و تدريس نموده باشند، بلکه بالعکس با آرا علمای قوم مخالف و مباين است و آنان به ظواهر آيات متشابهات متمسک می باشند. لذا انکار و اعتراض نمودند و چون طبق آيه مبارکه «وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللّهُ» يعنی تاويلش را جز خدا، كسی نمی داند و آيه شريفه «يَوْمَ يَأْتِي تَأْوِيلُهُ» يعنی روزی كه تاويلش فرا رسد، نمی توانستند آن آيات را به رأی خود تأويل نمايند و بايستی به انتظار روز تأويل قرآن که يوم الله است باشند، ناچار تا فرا رسيدن آن روز به ظواهر آيات تمسک می جستند و حضرت بهاء الله که اسرار کتب مقدسه را فاش و بر ملا ساخته اند. چنان که گفته شد علمشان اکتسابی نبود بلکه الهی و وحی سماوی بوده است و بديهی است با اين معارف الهيه که در نزد هيچ مدرسی نياموخته اند امی بوده اند“. (1)
ابوالفضل مازندرانی نیز در توضیح این مسئله می نویسد:
“چون تلمذ سید باب به صغر سن در مکتب شیراز نزد معلمی کامل به وضع و مقدار درخور آن ایام، مسلم در تاریخ و حضور چندی در محضر درس حاجی سید کاظم رشتی به کربلا در ایام شباب نیز مصرح در کلمات خودشان است، و آثار خطی به غایت زیبایشان در دسترس عموم می باشد، مرادشان از امیت (درس ناخواندگی) این است که تحصیلات علمیه به ترتیب و تدرج از مقدمات به درجات عالیه، مانند شیخ احسائی و سید رشتی و علمای اصحاب شان و غیر هم از علما ننمودند. … و نسبت به شخص بهاء الله نیز تقریباً همین نحو است، و خطوط ایشان و اخوان شان گواهی می دهد که زیبائی خط والد تقریباً به آنان نیز رسید، ولی در تحصیل عربی مختصر و همان اندازه عرفان های شیخی که شخص نقطه (یعنی علی محمد باب) در آن بودند هم قدم نگذاشتند و لحن آثارشان به مذاق اشراقیین و رواقیین و امثالهم نزدیک تر است، تا به شیخیین (پیروان مکتب شیخیه) والد ایشان را شخص عارف مشرب، اما نه عالم می دانستند“. (2)
این توجیهات در حالی بیان می شود که عباس افندی (عبدالبهاء)، فرزند میرزا حسینعلی نوری به روشنی، معنای امی بودن را در نظر پدر خویش این گونه بیان می کند:
“من تحصیل علم نکردم و در مدارس وارد نشدم. می توانید از [مردم] شهری سؤال کنید که در آن ساکن بودم“. (3)
همچنین در مکاتیب خود می گوید:
“نزد جمیع اعاظم و علمای ایران در تهران مسلم است که حضرت بهاء الله در مکتبی نبودند و در مدرسه ای تعلیم نگرفتند از بدو طفولیت روش و سلوکی دیگر داشتند. با وجود این علماء و فضلای ملل شرق بر علم و فضل و دانایی و کمالات خارق العاده او شهادت دادند…“. (4)
یا در مفاوضات می نویسد:
“جمال مبارک (حسینعلی بهاء) در چنین وقتی ظاهر شدند، پدرشان از وزرا بود نه از علما، و در نزد جمیع اهالی ایران مُسلّم که در مدرسه علمی نیاموختند و با علما و فضلا معاشرت ننمودند، در بدایت زندگانی در کمال خوشی و شادمانی ایامی به سر بردند و مؤانس و مجالس‌شان از بزرگان ایران بودند نه از اهل معارف“. (5)
بنابراین، بر خلاف ادعای پیروان فرقه بهائیت، مقصود رهبران ایشان از «امی بودن» باب و بهاء، دقیقاً همان عدم تحصیل در مکاتب و زیر نظر اساتید می باشد. این در حالی است که مسئله تحصیل این دو به اندازه ای روشن است که همین مبلغین علی محمد باب و حسینعلی بهاء نیز به آن اعتراف می کنند.
ادامه دارد…
موضوعات مرتبط:
آیا باب و بهاء امی بودند؟ (بخش اول)
آیا باب و بهاء امی بودند؟ (بخش سوم)
بهائیت و تغییر مفهوم رجعت (بخش اول)
آیا باب و بهاء امی بودند؟ (بخش چهارم)
آیا باب و بهاء امی بودند؟ (بخش پنجم)
چرا معجزه میرزا حسینعلی نوری نیاز به اصلاح دارد؟
آیا باب و بهاء امی بودند؟ (بخش ششم)
پی نوشت ها:
1) سایت «معرفت دیانت بهائی»، سؤال 24 با عنوان «اعتراض به امی نبودن حضرت باب و حضرت بهاء الله».
2) مازندرانی، اسدالله (124) بدیع، اسرار الآثار خصوصی، ص 191- 193.
3) افندی، عباس، مقابه شخصی سیاح، ص 62.
4) افندی، عباس، مکاتیب، ج 3، ص 347.
5) افندی، عباس (1908) میلادی، النور الأبهی فی مفاوضات عبدالبهاء، چاپ لیدن، ص21.
منابع:
- منطقی، ا. (1390)، تأویل؛ ابزار عوام فریبی در بهائیت، معرفت ادیان، سال دوم، شماره سوم، ص 167-192
- منطقی، ا. (1387)، بهائی گری؛ اصول و مبانی اعتقادی، معرفت، شماره یکصد و سی و سوم
- غفاری هشجین، ز.، کشاورز شکری، ع.، اکار، ح. (1390)، چرایی فرقه بودن بهائیت، معرفت ادیان، سال دوم، شماره دوم، ص 43-64
- رهنمایی، ح. (1393)، نقدی بر مهم ترین مستمسکات بهاییان در ایراد شبهات کلامی درباره ختم نبوت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، سال پنجم، شماره دوم، پیاپی 13، ص 49-66
