بازدیدها: 19
توسل از موارد اختلافی میان وهابیان و سایر مسلمانان است. یکی از عقاید و افکار انحرافی وهابیت، عدم جواز توسل، به رسول خدا «صلی الله علیه وآله» و اولیاء الهی می باشد. درمنابع معتبر شیعه و اهل سنت، روایات زیادی در زمینه شفاعت، استغاثه و توسل، وجود دارد که عموم مسلمین آن را جایز می دانند و در طول تاریخ به آن عمل کرده اند. توسل، انواعی دارد و برخی از انواع آن را همه مسلمانان قبول دارند. تنها وهابیان، از میان مسلمانان، استغاثه و واسطه قرار دادن را قبول ندارند و آن را شرک می دانند.
تعریف توسل
- توسل، در لغت: وسیله قرار دادن چیزی است که انسان به سبب آن، به مقصود خود می رسد.
- توسل، در اصطلاح: مقصود از توسل آن است که بنده چیزي یا شخصی را نزد خداوند واسطه قرار دهد تا او وسیله قربش به خدا گردد.
دیدگاه علماي اهل سنت
نورالدین سمهودی
- «شفاعت، استغاثه و توسل به پیامبر «صلی الله علیه وآله» و جاه و برکت او نزد خداوند، از کردار انبیا وسیره سلف صالح بوده، در هر زمانی انجام می گرفته است چه قبل از خلقت و چه بعد از آن، حتی در حیات دنیوی و در برزخ».
- او می گوید: «در احادیث توسل، به اعمال وارد شده است، پس توسل، به پیامبر «صلی الله علیه وآله»، از آن بهتر است».[1]
دکتر عبدالملک سـعدي
- «هر گاه کسی بگوید:« أللهم إنّی توسّلتُ إلیکَ بجاهِ نبیٍ أو صالحٍ»؛ کسی نباید در جواز آن شک کند. زیرا جاه، همان مرتبه و جایگاه او نزد خداوند است. این آبرو و جایگاه، حاصل اعمال صالح آن فرد است».[2]
- «خداوند متعال، در مورد حضرت موسی «علیه السلام» می فرماید: {و کان عند الله وجیها}؛ {نزد خداوند آبرومند بود}».[3]
قسطلانی
- «زائر رسول خدا «صلی الله علیه وآله»، سزاوار است زیاد دعا بخواند تضرع و استغاثه داشته باشد، طلب شفاعت و استغاثه و توسل، به ذات پاک رسول خدا «صلی الله علیه وآله» نماید».[4]
زرقانی
- بایـد به پیامبر «صـلی االله علیه وآله» متوسل شد.
- توسل و استغاثه به پیامبر «صلی الله علیه وآله»، سبب فرو ریختن گناهان است.
ابن الحاج ابو عبیـدالله عبدري مالکی
- «مرده اي که به زیارتش می رویم اگر از کسانی باشد که امید برکت از او می رود، باید به او متوسل شد، حال استغاثه به پیامبر اکرم «صلی االله علیه وآله»، در رأس آنان است».[5]
حسن بن علی سـقاف شافعی
- توسل و طلب شفاعت، از پیامبر چراغ تاریکی هاست.
- از امور مستحبی است که تاکید فراوانی برای آن شده است، به ویژه هنگام گرفتاری ها به آن توصیه شده است.
- سیره علما، بزرگان و محدثین و سلف اینچنین بوده است.
نووی
- نووی، در برخی از کتاب هایش، قائل به استحباب متوسل شدن و استغاثه شده است.[6]
غماري در مقدمه کتابش می نویسد:
- «مذهب شافعی و دیگر امامان، توسل را مستحب می دانستند».[7]
زینی دحلان
- «اگر کسی اذکار و دعاهای پیشینیان را دنبال کند، مقدار زیادی از توسل و استغاثه به اولیاء می یابد و کسی بر آنان ایراد نگرفت، تا اینکه منکران وهابی آمدند. اگر این ذکر ها و دعاها جمع آوری شود، کتاب عظیمی می شود».[8]
شرح علامه امینی درباره توسل
- علامه امینی، از علمای شیعه و صاحب کتاب الغدیر، در بحث استغاثه و توسل، می گوید:
- توسل بیش از این نیست که شخصـی با واسطه قرار دادن ذوات مقدسه، به خدا نزدیک شود. آنان را وسـیله برآورده شدن حاجات خود قرار دهد، زیرا آنان نزد خدا، آبرومندند. نه این که ذات مقدس آنان را به طور مسـتقل، در برآورده شدن حاجت هایش دخیل بداند، بلکه آنان را مجاري فیض، حلقه هاي وصل و واسـطه بین مولی و بندگان می داند، با این عقیده که، تنها مؤثر حقیقی در عالم، وجود خداوند سـبحان است و تمام کسانی که متوسل به ذوات مقدسه می شوند، همین نیت را دارند، حال این چه ضدیتی با توحید دارد؟[9]
پی نوشت:
[1]. وفاء الوفاء، ج 4، ص 1372
[2]. سوره احزاب، آیه 69
[3]. البدعه فی مفهومها الاسلامی، ص 4
[4]. المواهب اللدنیّه، ج ،4ص 593
[5]. المدخل، ج ، 1ص، 254
[6]. حاشـیه الایضـاح علی المناسک، ص 450 و 498
[7]. 1400 مقدمه ارغام المبتدع الغبّی بجواز التوسل بالنبی، غماري
[8]. الدرر السنیه، زینی دحلان، ص 31
[9]. الغدیر، ج3، ص، 403
منبع: علی اصغر رضوانی؛ سلفی گری و پاسخ به شبهات
