بازدیدها: 6
یکی از جریان‌های مهم وهابیان که در عربستان سعودی تأسیس شد جریان سروری می‌باشد که بعدها به الصحوه نیز معروف شد. این جریان نسبت به سیاست‌های حاکمان سعودی وهابی اعتراض داشته و خواستار اصلاحاتی شدند. این امر بر حاکمان سعودی سنگین آمد و لذا شروع به آزار و اذیت و زندانی کردن آن نمودند.
یکی از جریان و عربستان جریان سروریه است. این جریان هرچند از نظر عقیده پیرو محمد بن عبدالوهاب بوده و در این خصوص با مفتیان درباری دولت سعودی و آل سعود یک سو هستند، اما در خصوص برخی عملکرد حاکمان سعودی اعتراضاتی داشته و خواستار اصلاح در این خصوص شدند. سروریان یا همان صحویان دخالت در سیاست را از نظر مذهبی برای جامعه واجب دانسته و بر خلاف وهابی های سنتی بر این باورند که اسلام گذشته از مسائل توحیدی در مسائل اسلامی نیز از جمله تشکیل دولت اسلامی برنامه دارد. (۱)
لذا در این خصوص با تأثیر گرفتن از افکار محمد قطب که توحید سومی به نام توحید در حاکمیت می‌باشد را نیز بر توحید ثلاثه وهابی افزود(۲)، معتقد بودند در خصوص حکومت سعودیان وهابی باید اصلاحاتی صورت گیرد.(۳) به خاطر همین حاکمان سعودی این جریان را برنتافته و شروع به آزار و اذیت و زندانی کردن بزرگان این جریان از جمله «سلمان العوده» و «سفر الحوالی» کردند. یکی از سرسخت ترین مخالفان و دشمنان این جریان، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان بود. او موجی از تهاجم سازمان یافته برای دستگیری شخصیت‌های بزرگ و حامیان این جریان از نویسندگان، روزنامه نگاران، گویندگان تا کارشناسان اقتصادی آنها به راه انداخت که بسیاری از آنها بازداشت شده و در زندان مورد شکنجه و رفتارهای خشونت آمیز قرار گرفتند. حتی دادستانی کل نیز خواستار اعدام آنها شد.
این بازداشت و تهاجم بر علیه آنها در سپتامبر ۲۰۱۷ با بازداشت سلمان العوده عوض القرنی و علی العمری آغاز شد و با بازداشت عصام الزامل کارشناس اقتصادی و خبرنگارانی مانند فهد السنیدی، مساعد الکثیری و ده‌ها نفر از افراد درجه ۲ و ۳ این جریان ادامه یافت. همچنین دولت عربستان، بزرگان این جریان را از سخنرانی، تالیف و حضور در وسایل ارتباط جمعی منع کرد. (۴) محمد بن سلمان در همایش سرمایه‌گذاری عربستان در اکتبر ۲۰۱۷ گفت: افراد بازداشت شده را هم اکنون از بین خواهد برد. زیرا آنان او را مسئول افراط‌گرایی در این کشور می دانند. مقامات عربستان به علاوه بازداشت و رفتار تند با شخصیت‌های این جریان، وزارت‌اموزش سعودی نیز دستوری مبنی بر تشکیل کمیته‌های تحقیق و بررسی صادر کرد تا اساتید دانشگاه‌ها و معلمان مدارس را زیر نظر قرار دهند و شبهه مربوط به وابستگی آنها به این جریان را بررسی کنند. (۵)
رهبران جریان سروری (الصحوه) زیر نظر گروه های متخصص امنیتی سعودی تحت شکنجه قرار گرفته اند. به گونه ای که فرزند بزرگ سلمان العوده در مصاحبه خود با شبکه بی‌بی‌سی می‌گوید: پدرش مورد شکنجه قرار گرفته است. حتی از مصرف دارو جهت درمان خود محروم است. روزهای متوالی باید بیدار باشد. در داخل سلول دست و پا و چشمانش را بسته اند. غذا را در داخل پلاستیک های کوچک مقابل او می گذارند و از آنجا که دستانش بسته است به ناچار باید آن را با دهانش باز کند که این امر به دندان هایش آسیب می رساند.
صفحه کاربری «معتقلی الرأی بازداشت‌شدگان به خاطر طرز تفکر» در توییتر که به وضعیت حقوقی در این کشور می پردازد یادآور می شود که مبلغی به نام علی العمری نیز توسط یک گروه امنیتی شکنجه شده است. فرماندهی این گروه را «سعود القحطانی» مشاور سابق دربار سعودی برعهده دارد. مقامات عربستانی یک سال پس از «یورش سپتامبر» شمار اندکی از شخصیت‌های برجسته الصحوه مانند: العوده، العمری و عوض القرنی را محاکمه کردند. بعد از وارد کردن ۳۷ اتهام به آنها سخت ترین شکنجه را بر علیه آنها روا داشته اند. خانواده‌های برخی زندانیان حتی از محل حضور و بازداشت آنان نیز اطلاعی نداشتند و بدتر از این، اینکه مقامات سعودی به این بازداشت شدگان هیچ توضیحی در مورد اتهامی که به آنان وارد شده است نداده اند. پس از موج بازداشت های خشن، این جریان همچنان هدف آتش دولت قرار دارد تا جایی که جوانان عضو این جریان یا به بهانه تحصیل و تجارت کشور را ترک کرده اند یا به مسائل شخصی خود روی آورده اند. اما کارشناسان معتقدند که دیگ‌های بخار این جریان به جوش آمده است و هر لحظه آماده انفجار و ظهور و بروز علنی است. خواه به دلیل یورش خشن امنیتی به این جریان و خواه به دلیل نیاز تاریخی دولت عربستان به جریان های دینی تا بار دیگر به صورت مسالمت آمیز عرصه را در دست بگیرد، همانگونه که در دهه شصت قرن گذشته رخ داد.
شخصیت های برجسته جریان بشارت دادند که پس از «ملک عبدالله بن عبدالعزیز» فقید، «ملک سلمان بن عبدالعزیز» زمام امور را به دست خواهد گرفت. به ویژه اینکه سلمان یکی از برجسته ترین حامیان جریان سروری طی دهه ۸۰ قرن گذشته بوده است. از سوی دیگر او در زمان حاکمیت ملک عبدالله نیز مخفیانه به حمایت از این جریان می‌پرداخت. جریان سروری (الصحوه) نیز از ملک سلمان در جنگ علیه یمن با تمام قدرت دفاع کرد.(۶)
با این وجود شخصیت های برجسته جریان سروری انتظار داشتند که ملک سلمان به آنها نزدیک باشد. زیرا سلمان العوده در اواسط سال ۲۰۱۵ در یک برنامه تلویزیونی گفت: «قوانین بازی تغییر کرده است.» یعنی زمان ملک عبدالله که اعضای این جریان برای سخنرانی محدودیت داشتند به سر رسیده است. اما دیری نگذشت که روشن شد مسائل در جهت مخالف حرکت می کند.
در عربستان سعودی در طی جلسه ای در دادگاه بیش از ۳۷ مورد اتهام به سلمان العوده به عنوان نماد و رهبر جریان سروری نسبت داده شد. از مهمترین موارد اتهامی که در روزنامه «سبق» سعودی نیز انتشار یافت مفسد فی الارض، تلاش مداوم برای برهم زدن ثبات جامعه، احیای فتنه کور، برانگیختن جامعه بر ضد حکام آل سعود، افزایش ناآرامی، ارتباط با برخی شخصیت‌ها و سازمان‌ها، برگزاری دیدار ها و کنفرانس های داخلی و خارجی در راستای پیاده‌سازی دستور کار سازمان (تروریستی) اخوان بر ضد نظام سعودی و حاکمان را می‌توان نام برد. سلمان العوده متهم شده بود که در قالب نشست های موسوم به «رنسانس عربی» که در کشورهای مختلف با حضور متفکران و روشنفکران برگزار شد، جوانان را به عنوان هسته اصلی و موثر در تغییر رژیم های عربی دور هم جمع کرده و با سخنرانی های تحریک کننده در راستای تغییر در دولت سعودی و لزوم تاسیس خلافت در بلاد عربی است.
از دیگر اتهامات او حمایت از انقلاب های عربی و تلاش برای تحریک و تشکیل انقلاب مشابه در عربستان، تمرکز و کوتاهی ها و کاستی ها در فضای داخلی عربستان، اشاره به مظلومیت زندانیان و آزادی عقیده، وابستگی وی به «یوسف القرضاوی» دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مسلمان، مداخله در امور مصر، معرفی خود به عنوان یکی از مفتی های جماعت اخوان، رد ادعای تروریستی بودن اخوان، در ارتباط با مقامات دوحه و اعتراض به محاصره قطر می‌باشد.(۸) با انتساب این اتهامات و محاکمه رهبران این جریان در حقیقت آل سعود می‌خواهد منتقدان خود را ساکت کند و تلافی فعالیت‌های رهبران جریان را داشته باشد. این همان چیزی است که پسر سلمان العوده نیز به آن اشاره کرده است. فرزند العوده به این مسئله نیز اذعان کرده است که مقامات سعودی تصمیم گرفتند سه نفر از رهبران زندانی سروری یعنی سلمان العوده، عوض القرنی و علی العمری را اعدام کنند.
بنابراین جریاناتی که از دل خود وهابیت به وجود آمده و سخت پایبند به اعتقادات موسس وهابیت یعنی محمد بن عبدالوهاب می باشد و از بزرگان به نام وهابیت به شمار می‌روند، در صورتی که بر خلاف سیاست های حکومت آل سعود سخنی بگویند یا حرکتی انجام بدهند بدون هیچ اغماضی سرکوب خواهند شد و این نشان می‌دهد آنچه برای آل سعود مهم است و منافع مادی می باشد.
۱. مضاوی الرشید، عربستان سعودی و جریان‌های اسلامی جدید ۷۵.
۲. لاکروا، ستیفان، زمن الصحوه الحرکات الاسلامیه المعاصر فی السعودیه، ۷۷.
۳. مضاوی الرشید، عربستان سعودی جریان‌های اسلامی جدید ۷۶.
۴. سایت العربی الجدید https://www.alaraby.co.uk/politics/2019/9/23/
۵. سایت العربی الجدید https://www.alaraby.co.uk/politics/2019/9/23/
۶.ایندجنگدبا عنوان «عاصفة الحزم/طوفان اراده» در مارس ۲۰۱۵ آغاز شد.
۷. سایت العربی الجدید https://www.alaraby.co.uk/politics/2019/9/23
۸. https://alkhaleejonline.net/
۹. https://www.arab48.com
۱۰. https://www.aa.com.tr/ar
انتهای پیام
منبع: پایگاه تخصصی وهابیت پژوهی
