بازدیدها: 4
براساس گزارش‌ها، طالبان در حدود یک سالی که از عمر حکومت‌شان می‌گذرد محدودیت‌های زیادی را بالای رسانه‌ها در افغانستان وضع و در این مدت خبرنگاران زیادی را نیز بازداشت و شکنجه کرده‌اند.
به گزارش فاران نیوز، پیشتر نشریه «فارین پالیسی» به نقل از گزارش یوناما (نمایندگی سازمان ملل در افغانستان) گزارش داد که طالبان با وضع محدودیت‌هایی، خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها را نیز در این کشور هدف قرار داده‌اند.
در همین حال، ذکی قیس، روزنامه‌نگار و مدیرمسئول پیشین تلویزیون خصوصی «خاور» در افغانستان، در این خصوص در گفت‌وگو با شفقنا می‌گوید: «طالبان پس از تسلط بر افغانستان برخلاف آنچه که عفو عمومی اعلام کرده بودند اما خبرنگاران زیادی را بازداشت و شکنجه کردند. من خودم هم یکی از همین خبرنگارانی بودم که از سوی طالبان بازداشت و شکنجه‌های فراوان شدم. من آن وحشتی را که از طالبان شنیده بودم با تمام وجودم احساس کردم و به چشم دیدم.»
با آمدن طالبان جایی برای خبررسانی آزاد نخواهد بود
آقای قیس در ادامه می‌گوید که «وضع محدودیت‌ها برعلیه خبرنگاران باعث شد که آنها به این فکر بیفتند که بالاخره چه کار کنند و با وجود چنین گروهی آیا می‌توانند در افغانستان کار خبرنگاری کنند! بسیاری از خبرنگاران به این نتیجه رسیدند که با آمدن دوباره طالبان در قدرت دیگر جایی برای خبرنگارانی که بخواهند آزادانه بدون ترس و هراس فعالیت کنند، وجود نخواهد داشت.»
این خبرنگار آزاد با اشاره به وضعیت کنونی خبرنگاران در کشور، تصریح کرد: «شماری از خبرنگاران هم که در کشور مانده‌اند مجبور شدند تغییر شغل دهند و به کارهای غیر رسانه‌ای مشغول شوند. در همین یک سال، نشرات بیش از 300 رسانه در افغانستان تعطیل شده و در این میان حدود 800 کارمند رسانه‌ای در کشور بیکار شده‌اند.»
آقای قیس در ادامه می‌افزاید که شماری از خبرنگاران مجبور شده‌اند کشور را ترک و یا فرار کنند: «خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها وقتی نتوانند کار رسانه‌ای در کشور کنند بالاخره مجبور می‌شوند که یا به کارهای دیگر روی بیاورند و یا کشور را ترک کنند. خبرنگاران هم خانواده دارند و وقتی نتوانند مخارج زندگی‌شان را از طریق شغل رسانه‌ای‌شان تامین کنند معلوم است که روزگار سختی را سپری می‌کنند.»
خبرنگاران از نهادهای حامی رسانه‌ها دل خوش ندارند
وی در بخش دیگر صحبت هاش نهادهای حامی خبرنگاران را به عدم حمایت از حقوق خبرنگاران در برابر حکومت طالبان متهم می‌کند و می‌افزاید: «مردم و بویژه خبرنگاران از این نهادها دل خوش ندارند. آنها از این وضعیت سوء استفاده کردند و تا زمانی که نفع‌شان نبود هیچ موضعی در حمایت از خبرنگاران نگرفتند و حتی یک اعلامیه هم پخش نکردند. ما می‌بینیم وقتی که خبرنگار را طالبان بازداشت و سپس در حوزه بندی می‌کنند این‌ها فقط می‌روند که خبرنگار را از حوزه بیرون کنند درحالی که این‌ها وظایفی فراتر از این هم دارند و باید در باره آینده خبرنگارانی که بیکار شده‌اند بیندیشند و حداقل یک راهکاری درستی برای آنها بسازند تا مانع خروج استعدادهای رسانه‌ای از افغانستان شوند.»
مدیرمسئول پیشین تلویزیون خاور در ادامه گفت: «اگر نهادهای حامی خبرنگاران در افغانستان یک راهکار درست و اساسی در حمایت از خبرنگاران روی نگیرند بدون شک که آینده‌ها رسانه‌ها و خبرنگاران بسیار دشوار خواهد بود.»
آقای قیس همچنین گفت: حدود 80 فیصد رسانه‌های افغانستان به دست رهبران سیاسی بود. به عنوان مثال هرکدام این رهبران از مارشال دوستم گرفته تا آقای محقق، خلیلی، سیاف و… یک رسانه داشتند. این رسانه‌ها با آمدن طالبان یا نشرات‌شان متوقف شد یا این که اگر نشرات هم دارند اصلا اخبار و مسایل داغی را که قبلا نشر می‌کردند اکنون پخش نمی‌کنند، چون هراس دارند که مبادا از طرف اداره حاکم مشکلی متوجه‌شان شوند.»
برخی رسانه‌ها مجبور‌اند همسو با طالبان باشند
این روزنامه‌نگار به آنچه که فعالیت برخی «رسانه‌های همسو» با طالبان می‌گوید نیز اشاره داشته، افزود: «یک تعداد دیگر رسانه‌ها هم که از تاجران و سرمایه گذاران بودند اکنون چون سرمایه‌شان در افغانستان بند است مجبور‌اند نشرات داشته باشند. مثلا تلویزیون آریانا اگر آقای بیات با گروه طالبان تفاهم نکند و در همسویی با این گروه پیش نرود شاید برای برای شرکت‌ها، بزنس و تجارتی که وی در کشور راه انداخته، مشکلی به وجود بیاید.»
رسانه‌های بی‌طرف با تهدیدهایی مواجه اند
آقای قیس در ادامه گفت: «یک تعداد رسانه‌های بی‌طرف دیگر که در خبررسانی‌شان اصول خبرنگاری را در نظر می‌گیرند هم این روزها تهدیدهایی از جانب اداره حاکم حس می‌کنند. یکی از این رسانه‌ها که نامی از آن نمی‌برم، استخبارات طالبان چند نفر در دفترش گماشته و شعبه‌ای هم برای‌شان ایجاد کرده‌اند که نشرات آن رسانه را دقیق زیر نظر بگیرند. شما ببینید، وقتی یک خبرنگار در بیخ گوشش یک کسی باشد که از آن هراس داشته باشد هیچ‌وقت نخواهد توانست واقعیت‌ها و حقایق را به گونه درست و حرفه‌ای در خبر و گزارش خود جای دهد. بنابراین، می‌توان گفت، رسانه‌های که در افغانستان اکنون فعالیت می‌کنند مستقل نیستند و اگر هم باشند نمی‌توانند از ترس طالبان واقعیت را پوشش دهند.»
خبرنگاران هر روز شکنجه روحی می‌شوند
وی در ادامه به انواع «شکنجه‌های خبرنگاران و اصحاب رسانه» از سوی طالبان اشاره کرده، افزود: «در افغانستان خبرنگاران قبل از این که شکنجه فزیکی شوند آنها از روزی که حکومت پیشین سقوط کردند در جریان شکنجه روحی هستند. خبرنگاران هر روز شکنجه روحی می‌شوند و این هم باعث شده که نتوانند حقایق و واقعیت‌ها را انعکاس دهند و این خیلی برای‌شان دشوار است. اطلاعاتی موجود است که وقتی یک خبرنگار خواسته وظایف خود را به گونه درست انجام دهد حتی از طرف مسئول رسانه برایش گوشزد شده که متوجه فعالیت‌ها و خبررسانی‌اش باشد در غیر آن از جانب اداره حاکم ممکن برایش تهدیدی متوجه شود.»
با آمدن طالبان «آزادی بیان» مرده است
آقای قیس با بیان یان که با آمدن طالبان آزادی بیان مرده است، گفت: «با آمدن طالبان در کابل و با حاکمیت این‌ها دیگر آزادی بیان در کشور مرده است. وقتی آزادی بیان وجود نداشته باشد دیگر رسانه‌ای هم وجود ندارد. آن رسانه‌ای هم که فعالیت می‌کند طبیعی است که به نحوی در همسویی با طالبان فعالیت می‌کند.»
طالبان به حرف‌هایی که می‌گویند عمل نمی‌کنند
این روزنامه‌نگار افغان، اظهارات سخنگویان طالبان را در باره رسانه‌ها و ادعای آنها در مورد رعایت اصل آزادی بیان در مغایرت با عمل این گروه می‌داند: «طالبان یک گروهی هستند که تنها می‌خواهند همان به اصطلاح شریعت خود را در جامعه تطبیق کنند. از سوی هم، شاید در هر هفته برخی مقامات و سخنگویان این گروه در باره رسانه‌ها بگویند که ما با رسانه‌ها کاری نداریم و مانع آزادی بیان‌شان نمی‌شویم و غیره ادعاهای جالب‌شان… ولی در عمل وقتی می‌بینیم هیچ نوع تغییری آنها در قسمت رسانه‌ها نکرده‌اند و روز به روز محدودیت‌ها برعلیه رسانه‌ها بیشتر می‌شود. دلیل این که بیش از 300 رسانه دروازه‌اش مسدود می‌شود چه می‌تواند باشد جز این که گروه طالبان هیچ زمانی به آن حرف‌هایی که می‌گویند عمل نمی‌کنند؛ درحالی که روز اول طالبان گفتند که ما با رسانه‌ها مشکلی نداریم و آنها می‌توانند نشرات‌شان را مطابق با اصول خبررسانی و خبرنگاری ادامه دهند. ولی شاهد هستیم که از آن زمان تا کنون چقدر خبرنگاران شکنجه و رسانه‌ها مسدود شد!»
رسانه‌ها جرئت نشر اتفاقات را ندارند
به گفته وی، «طالبان مسئولیت هیچ چیزی را نمی‌پذیرند، ولی در مقابل تاکید بر این می‌کنند که ما آزادی بیان را احترام می‌کنیم و مانع فعالیت رسانه‌ها نمی‌شویم. در کل، این‌ها به هیچ چیزی احترام ندارند نه به کرامت انسانی مردم و نه هم به حق آزادی آنها. ما می‌بینیم که این روزها چه اتفاقات بدی در افغانستان رخ می‌دهد، ولی هیچ رسانه‌ای جرئت نشر آن را ندارد. دلیل‌اش این است که اگر نشر کنند مجبور خواهند که دروازه رسانه‌شان را مسدود کنند.»
این روزنامه‌نگار افغان با اظهار نگرانی نسبت به آینده خبرنگاران و رسانه‌ها در افغانستان می‌گوید: «من آینده رسانه‌ها را با وجود گروه طالبان در افغانستان دشوار می‌بینم، چون در اینجا هیچ نوع مسئولیت پذیری و مطابق بین حرف و عمل این گروه دیده نمی‌شود.»
انتهای پیام
منبع: شفقنا
