بازدیدها: 3
سلفیه و تقابل با عقل
سلفیه با تفسیر ظاهری از قرآن و سنت و بدون استفاده از عقل و عقلانیت در فهم قرآن، راه هرگونه تعقل و خردورزی در فهم قرآن و سنت را بسته اند. این در صورتی است که اسلام، استفاده از عقل را در کنار نقل برای رسیدن به حقیقت لازم می داند. با این عقاید سلفیان در تقابل با عقل قرار می گیرند، زیرا خداوند درقرآن می فرماید: «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ»؛ [انفال/22]. «لا يَعْقِلُونَ»، مراد کسانی است که از عقل برای تشخیص حق از باطل، و خیر از شر، بهره نمی برند. و در جایی دیگر می فرماید: «وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ»؛ [یونس/100]. در این آیه نیز پلیدی (کفر و گناه) را برای کسانی قرارمی‌دهد که نمی‌اندیشند. در میان روایات هم توصیه ای بر تعطیل عقل نمی شود، اینکه انسان فهم سلف را از متون دینی، برتر از فهم خود بداند. در صورتی که انسان به آن درجه از اجتهاد و فهم دینی رسیده است و روایات هم ما را به تعقل و تفکر وا می دارد.
سلفیان خرد ستیز
اصول فکری سلفیان، بی توجهی به عقل و عقل گرایی در مباحث اعتقادی است. در قرن هفتم، ابن تیمیه به جانبداری از سلف پرداخت. سلفیت پدیده ای نسبتا نوظهور و نا خواسته می باشد که انحصار طلبانه، مدعی مسلمانی است. آنها ادعا دارند، هیچ مذهبی وجود ندارد و همه را جز خود کافر می دانند.
ابن تیمیه از پیشوایان اندیشه سلفیه
- ابن تیمیه از عالمان قرن هفتم هجری است.
- او را باید نقطه عطف سلفی گری دانست.
- ابن تیمیه معتقد است، عقل در هدایت و ارشاد کافی نیست.
- او می گوید: «کسانی که ادعای تمجید از عقل دارند، در حقیقت تمجید از بتی دارند که آن را عقل نامیده اند».
- ابن تیمیه عقایدی در مسائل توحید و شرک و جانبداری از اهل حدیث و پیروی از سلف اظهار داشت که در میان مسلمانان اختلاف شدیدی ایجاد کرد.
- او به همراه شاگردان و پیروان اش، با طرح لزوم به بازگشت به اسلام سلف، شمار زیادی از یکتا پرستان را از جرگه اسلام بیرون راندند.
سلفیان وهابی
- سلفیان وهابی به طور کلی، با عقل، عقلانیت و گفت و گو مخالف هستند.
- محمدبن عبدالوهاب در قرن دوازدهم هجری فرقه وهابیت را بنیاد نهاد.
- وهابیان سلفی، بیشتر اهل حدیث اند و برای اثبات مدعای خود کمتر به آیات قرآن توجه دارند.
- آنها فهم سلف را در تبیین سنت ملاک می دانند.
- سلفیان وهابی خود را منتسب به احمدبن حنبل می دانند، اما حنبلیان هرگز آنان را به رسمیت نشناختند.
برگرفته از کتاب سلفی گری و وهابیت و پاسخ به شبهات، اثر علی اصغر رضوانی
