بازدیدها: 8
مدیر گروه کلام مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه گفت: امام صادق(ع) از اوضاع آشفته دستگاه خلافت اموی استفاده و برنامه اصلاحی و نهضت فرهنگی خود را آغاز کرد و با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به‌وجود آورد. در زمان امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، جنگ میان بنی‌امیه و بنی‌عباس باعث به‌وجود آمدن شرایطی برای دو امام شد تا فرصتی برای تبیین دین و شاگردپروری داشته باشند و این شرایط در زمان امام صادق(ع) به مطلوب‌ترین حالت خود رسید و ایشان مبانی شیعه را مطرح و تبیین کردند و به همین دلیل مذهب شیعه را «جعفری» می‌نامیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین رضا پور، مدیر گروه کلام مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه اظهار کرد: امام صادق(ع) از اوضاع آشفته دستگاه خلافت اموی استفاده و برنامه اصلاحی و نهضت فرهنگی خود را آغاز کرد و با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، دنباله نهضت علمی و فرهنگی پدرش را گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به‌وجود آورد و در رشته‌های مختلف علمی شاگردان بزرگی تربیت کرد. به دلیل فعالیت علمی بیشتر ایشان نسبت به سایر امامان معصوم و فرصت تربیت ۴ هزار شاگرد طبق روایات گفته شده و باور‌ها اینگونه است که امام صادق(ع) در طول مدت امامت خود با مشکلی روبه رو نبوده است.
وی ادامه داد: یکی از اصولی‌ترین مبانی شیعه امامت است که در باور اهل سنت امام به عنوان حاکم تلقی می‌شود، اما در باور و دیدگاه شیعه این است که امامت یک جایگاه الهی است و همانطور که پیامبر منتخب خداوند است؛ امام نیز از جانب خداوند انتخاب می‌شود، امام مانند پیامبر از ویژگی عصمت برخوردار است که با برخی از آیات قرآن می‌توان این عصمت را به اثبات رساند.
استاد حوزه علمیه افزود: خداوند درآیه ۵۹ سوره نساء می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» که اطاعت مطلق را گوشزد می‌کند و همانطور که اطاعت از خدا و رسولش واجب است؛ اطاعت از حاکمان یا پیشوایان نیز واجب است پس نمی‌توان از پیشوایی اطاعت کرد که دستور به خطا می‌دهد باید آن پیشوا معصوم باشد، آیه ۳۳ سوره احزاب نیز (إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا) دلیل دیگری برای معصوم بودن پیشوایان جامعه است.
وی به وجود مبانی شیعه از زمان اولین امام اشاره کرد و گفت: پیامبر(ص) در طی ۲۳ سال دین الهی را برای مردم آورد، اما فرصتی برای تبیین دین نداشت و این وظیفه به عهده ائمه معصومین(ع) بود، اما از دوره امام اول شیعیان این کار صورت نگرفت و امام علی(ع) تا چندین سال فرصتی برای تبیین دین نداشتند و در دوره کوتاه مدت خلافت ایشان با وجود جنگ‌های داخلی و جو و شرایط آن زمان فرصتی برای تبیین و تفسیر دین پیدا نکردند و این شرایط تا زمان امام سجاد(ع) به دلیل واقعه حره و حمله به کعبه ادامه داشت و خفقان شدیدی حاکم بود؛ اما در زمان امام باقر(ع)، جنگ میان بنی‌امیه و بنی‌عباس باعث باعث شد تا ایشان فرصتی برای تبیین دین و شاگردپروری داشته باشند و به دلیل این مذهب جعفری می‌گوییم که این شرایط در زمان امام صادق(ع) به مطلوب‌ترین حالت خود رسید و ایشان فرصت پیدا کرد تا مبانی دین و حقیقت دین را مطرح و تبیین کند.
توصیف علم و دانایی امام صادق(ع) از منظر اهل سنت
رضاپور با بیان روایاتی به شرح علم و دانایی امام از زبان اهل سنت پرداخت و گفت: ائمه اربعه اهل سنت، مالک بن انس و ابوحنیفه بدون واسطه و شافعی و احمد بن حنبل با واسطه از شاگردان امام صادق(ع) بودند، در روایتی منصور از خلفای عباسی به ابوحنیفه دستور داد تا سخت‌ترین سوالات را از امام صادق(ع) بپرسد و در آن جلسه ۴۰ سوال سخت پرسیده شد و امام از دیدگاه مذاهب مختلف به سوالات پاسخ می‌دادند و ابوحنیفه امام صادق(ع) را داناترین مردم معرفی می‌کند «ما رایت افقه من جعفربن محمد و انه اعلم الامه؛ من فقیه‌تر و داناتر از جعفربن محمد ندیده‌ام او داناترین فرد این امت است.»
استاد حوزه علمیه اضافه کرد: در کتاب (تهذیب التهذیب ازالعسقلانی و ابن حجر، ج ۲، صفحه ۱۰۴) آمده که مالک بن انس از پیشوایان چهارگانه اهل‌سنت می‌گوید: «هرگز چشمی مانند جعفر بن محمد را ندیده و گوشی نظیر او را نشنیده و هرگز بر قلب انسانی برتر از جعفر بن محمد، از نظر دانش و عبادت و پرهیزگاری، خطور نکرده است» و شاگردان ایشان در وصف علم و دانایی امام بیان کردند: «وى از سادات اهل بیت است که فقیه و علیم و فاضل بود و به سخنش نیازمند بودیم .»
تعادل در رفتار امام صادق(ع) در برخورد با مخالفین و معاندین
وی درخصوص رفتار امام صادق(ع) با مخالفین و معاندین، کفت: امام با دو طیف مخالفین و معاندین روبه رو بودند، چه بسا مخالفین جز شاگردان ایشان بودند و خود را در مقابل امام نمی‌دیدند، زیرا جاذبه امام بیشتراز دافعه ایشان بود ولی رفتار امام با معاندین و دشمنانی که به نام دین سوءاستفاده می‌کردند متفاوت بود و برخورد جدی داشتند یعنی امام با هر دوطیف مخالفین و معاندین رفتار مخصوص خود را داشتند و تعادل را رعایت می‌کردند.
رضاپور در پایان به مشکلات امام و پیروان ایشان در آن دوران اشاره کرد و یادآور شد: به یک نکته باید توجه کرد که شرایط زمانه تا پایان امامت امام صادق(ع) مطلوب نبوده و ایشان در معرض خطرات و تهدیدات جانی و معنوی قرار داشتند؛ اکثرا تصور می‌کنند امام صادق(ع) در طول زندگی خود در تنگنا و مشکلات سایر امامان گذشته قرار نداشتند در صورتی که اینطور نیست و حتی در دوره‌ای شیعیان حق دیدار با امام خود را نداشتند و نمی‌توانستند سوالات شرعی و ضروری خود را بپرسند.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
