بازدیدها: 8
تظاهرات اعتراضی در ترکیه که پس از دستگیری و محاکمه «اکرم اوغلو» شهردار استانبول رخ داد از مهمترین حوادث یکماه گذشته ترکیه است. امام‌اوغلو ظرفیت تبدیل شدن به یکی از مهمترین رقبای گزینه عدالت و توسعه در انتخابات آتی را داشت و دستگیری او درست پس از تنش‌زدایی با احزاب کُرد و جهت تحکیم قدرت حزب عدالت و توسعه بود؛ آن هم زمانیکه این حزب دو توفیق مهم در سیاست‌خارجی را در شش ماه گذشته ثبت کرد.
- نخست سقوط نظام بعثی در سوریه که به معنی تزلزل یک قدرت رقیب از دهه ۱۹۷۰ تاکنون بود..
- دیگری پیروزی ترامپ در کاخ‌سفید که لااقل در دولت نخست خود دارای روابط خوبی با اردوغان بود.
این تظاهرات را باید از جهت تکوین هویت جدید اردوغان باید تحلیل کرذ: هویت سیاسی اردوغان از یکسو در همراهی با کُردها در حال شکل گیری است؛ چنانچه در صورت زمین گذاشتن سلاح بوسیله PKK او کار بی سابقه‌ای در تاریخ جمهوری ترکیه انجام داده‌است؛ زیرا مسئله کردها مهمترین معضل وجودی ترکیه در یک قرن اخیر است. به رسمیت شناختن زبان کردی در برخی از شهرداری های شرق ترکیه به همراه اهتمام دولت در به «رسمیت شناختن نوروز» امتیاز اردوغان به کُردها در حوزه فرهنگی و هویتی است.
از سوی دیگر مهمترین تعارض آینده ترکیه تعارض «اسلام گرا-سکولار» است. تضعیف جدی ارزشهای کمالیستی که در ۲۰ سال اخیر رخ داده، مصداقی از این دوئل است که اوج تضعیف هویت کمالیستی در تغییر کاربری ایاصوفیه در سال ۲۰۲۰ بود.
مطالعه بیشتر:
رژه حفاظ قرآن کریم در ترکیه با اعتراض سکولارها همراه شد
حضور مشاوران معنوی در مدارس ترکیه و اعتراض سکولارهای این کشور
در کنار آن رشد خرده‌فرهنگ اسلامی و بعضا در سطح پایینتر رشد «سلفی گری» در ترکیه چیزی است که لایه غربگرای جامعه ترکیه آن را بر نمی تابد. از این رو تظاهرات فوق را در کنار جنگ قدرت بین «عدالت‌وتوسعه» و «جمهوریخواهخلق» باید ناشی از تقابل ارزشهای فرهنگی در متن جامعه دانست. این جنگ هویت ابتدا با دستگیری سران توسیاد، مهمترین گروه غربگرای ترکیه آغاز شد و سپس با تغییر هدف‌گذاری اردوغان در سیاست‌خارجی از تبدیل عضویت در اتحادیه‌اروپا به عضویت در بریکس تداوم یافت که از این رو «تضعیف هویت اروپایی از متن جامعه تا سیاست‌خارجی» باعث تزلزل هویتی بخش سکولار جامعه ترکیه است.
از سوی دیگر با توجه به روابط رو به رشد کُردها با اردوغان و عدم حضور جدی آنان در تظاهرات ۲۰۲۵ به‌نظر می رسد که این رویه به کاهش میل ملی گرایان به اردوغان در آینده خواهد انجامید.
علاوه بر این تورم سنگین در ترکیه باعث افزایش اعتراضات اتحادیه‌های کارگری در ماههای اخیر و نیز همسویی احزاب چپ همچون حزب کارگران (TIP) با اعتراضات ترکیه است. برخی از جریانات چپ که در سالهای گذشته از حزب کمونیست منشعب شده‌اند در انتخابات‌های اخیر همپیمان دِم‌پارتی و یا جمهوریخواهخلق بوده‌اند. از همین جهت بخشی از تظاهرات فعلی در ترکیه با مشارکت احزاب چپ رخ می دهد این در حالیست که در ماه های اخیر اعتراضات کارگری در ترکیه شدت گرفته‌است. بطور مثال در ماه فوریه گذشته چند اعتراض مهم کارگری در استانبول برگزار شد. دستگیری “مهمت ترکمن” رییس اتحادیه کارگران نساجی آنتپ (BIRTEK-SEN) در ماه گذشته از مصادیق تقابل جدی بین اتحادیه‌های کارگری و دولت بود.
سید نیما موسوی
انتهای پیام
منبع: مسلمنا
