بازدیدها: 5
تثلیث در کتاب مقدس و مسیحیت
تثلیث در لغت به معنای سه گوشه کردن و سه بخش کردن است. اما در بستر دینی مسیحیت، این واژه به آموزه بنیادین الوهیت خدای سه گانه پدر، پسر و روح القدس اشاره دارد. اکثریت پیروان حضرت مسیح (ع)، خدا را حقیقتی سه گانه تصور می کنند. بر این اساس، وجود و ذات الهی یکتاست، اما در سه شخص یا اقنوم متمایز پدر، پسر و روح القدس ظهور می یابد. آن سـه در عـین داشتن تشخص و تمایز، دارای ذاتی واحد هستند، نه این که از یکدیگر جدا باشند. در آثار متکلمـان و نویسندگان مسیحی، با تأکید بر توحید و اهمیت زیادی که ادراك یگانی خدا در مسیحیت دارد، هر گونه تفسیری از تثلیث و سه گانگی ذات خدا در صورت ناسازگاری بـا وحـدانیت او رد می شود و در مقابل، و تثلیث، توحید مسیحی و تلاشی برای بیان یگانگی تصور می گردد. (1)
وسوسه عیسی مسیح
عیسی بعد از آن که به دست یحیی تعمید دهنده در رود اردن غسل کرد، روانه بیابان شد و چهل روز در بیابان روزه گرفت. در پایان روز چهلم، شیطان به صورت ماری بر او ظاهر شد و سه بار عیسی را وسوسه کرد تا وفاداری اش به خدا را از بین ببرد. انجیل متی ماجرا را این گونه نقل می کند:
“… ابلیس او را به شهر مقدس برد و بر کنگره هیکل بر پا داشته، به وی گفت: «اگر پسر خدا هستی، خود را به زیر انداز، زیرا مکتوب است که فرشتگان خود را درباره تو فرمان دهد تا تو را به دست های خود برگیرند… پس ابلیس او را به کوهی بسیار بلند برد و همه ممالک جهان و جلال آن ها را بدو نشان داده، به وی گفت: «اگر افتاده، مرا سجده کنی، همانا این همه را به تو می بخشم». آن گاه عیسی وی را گفت: «دور شو ای شیطان، زیرا مکتوب است که خداوند خدای خود را سجده کن و او را فقط عبادت نما»” (متی 4: 2-11).
آیات بالا ابهاماتی به همراه دارد:
- ابلیس به دنبال وسوسه عیسی مسیح است؛ اگر عیسی، خداست، ابلیس به دنبال چه بود؟ به دنبال این بود که خدا را بر علیه خویش بشوراند؟
- اگر عیسی خود خداست، چه کسی باید فرشتگانی برای نجات جان او می فرستاد؟
- اگر عیسی خداست، باید بر چه کسی سجده می کرد؟
علم عیسی مسیح
عیسی مسیح به هنگام سخن از بازگشت مجدد خود در روز موعود می گوید: “ولی از آن روز و ساعت، غیر از پدر، هیچ کس اطلاع ندارد، نه فرشتگان در آسمان و نه پسر هم” (مرقس 13: 32). این آیه گواهی است بر این که در کتاب مقدس، فقط علم پدر به عنوان خدای مطلق است و عیسی مسیح، صرفاً از او متمایز نبوده، بلکه تفاوت های آشکاری با او دارد.
قدرت عیسی مسیح
اعتقاد به تثلیث در مسیحیت و کتاب مقدس سبب می شود، اعتقادنامه نیقیه با این شهادت شروع شود که:
“من ایمان دارم به خدای قادر یکتا”.
این اعتقادنامه، مورد قبول همه مسیحیان بوده و صرفاً به فرقه ای خاص از مسیحیت تعلق ندارد. این در حالی است که عیسی مسیح در عهد جدید می گوید:
“پسر از خود هیچ نمی تواند کرد، مگر آن چه بیند که پدر به عمل آرد” (یوحنا 5: 19).
یا در جای دیگری می فرماید:
“با تمام قدرتی که دارم و می توانم بیماران را شفا دهم، ولی بدانید که من از خود، هیچ نتوانم کرد” (متی 28: 18).
حضرت عیسی (ع) چه کسی را پرستش می کرد؟
همه ما خدا را می پرستیم. اما حال که مومنان به تثلیث در مسیحیت معتقدند که مطابق با آیات کتاب مقدس، عیسی مسیح، خداست، باید گفت چه کسی را می پرستید؟
لوقا در انجیل خود از راز و نیاز عیسی مسیح می گوید:
“… پس به مجاهده افتاده، به سعی بلیغ تر دعا کرد؛ چنان که عرق او مثل قطرات خون بود که بر زمین می ریخت. پس از دعا برخاسته، نزد شاگردان خود آمده، ایشان را از حزن در خواب یافت” (لوقا 22: 44-45).
در جایی دیگر از عهد جدید، متی می نویسد:
“به روی در افتاده و دعا کرده، گفت: ای پدر من، اگر ممکن باشد این پیاله از من بگذرد؛ لیکن نه به خواهش من، بلکه به اراده تو” (متی 26: 39).
عیسی مسیح، علاوه بر این، شکر خدا را بجا آورده، می گفت:
“ای پدر، تو را شکر می کنم که سخن مرا می شنوی” (یوحنا 11: 41)؛
و وقتی بر صلیب کشیده شد، فریاد زد:
“الهی، الهی، چرا مرا تنها گذاشتی؟” (مرقس 15: 34).
کلام آخر
به راستی اگر عیسی خدا بود، چرا زمان قیامت را نمی دانست؟ قدرت شفای بیماران را چه کسی به او ارزانی داشته بود؟ و در نهایت، در بالای صلیب، چه کسی را صدا می زده و چه کسی او را تنها گذاشته بود؟
موضوعات مرتبط:
تثلیث در کتاب مقدس و مسیحیت (بخش اول)
نقش پولس در حذف شریعت دین مسیحیت (بخش اول)
پی نوشت:
1) ایلخانی، محمد (1396)، تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس، نشر سمت، ص 99.
منابع:
– کاشانی، م. (1398)، درسنامه مسیحیت، نشر مؤسسه آموزش عالی حوزوی خاتم النبیین
– اسدی، ع. (1389)، خدای سه گانه؛ سیر پیدایش و تحول عقیده تثلیث و نگرش انتقادی قرآن کریم به آن، معرفت ادیان، سال اول؛ شماره چهارم، ص 35-56
